فردوسی و شاهنامه در متون منثور عرفانی

داستان های اساطیری و ملی، در متون ادبی و غیرادبی و عرفانی و جز آن، از وجوه متعددی مورد توجه بوده است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای انجام گرفته؛ به بررسی چند موضوع اساسی خواهیم پرداخت: ارزیابی وثاقت ستایش و بزرگداشت فردوسی و شاهنامه از سوی عرفا در روایات موجود در متون عرفانی و غیرعرفانی؛ تاثیر جریان های فکری حاکم بر عصر در ایجاد نگاه مثبت یا منفی در میراث عرفانی نسبت به شاهنامه و داستان های شاهنامه ای؛ بررسی دلایل ورود برخی ابیات شاهنامه یا منسوب به شاهنامه به متون عرفانی. بررسی انجام شده نشان می‌دهد به دلیل اشتهار و رواج برخی ابیات شاهنامه در متون مختلف، این ابیات به احتمال و بر اساس شواهد به‌جا مانده در متون، از نیمه‌ سده‌ پنجم به بعد به منابع عرفانی راه یافته باشد جز چند روایت، از خلال برخی آثار عرفانی که گواهی بر تمجید و تعظیم صریح عرفایی معدود از فردوسی و اثر سترگ اوست؛ می توان به جایگاه حماسه‌ ملی نزد صوفیه و عرفا پی برد.

ferdowsi and shahnameh in mystical prose texts

mythological and national stories, in literary, non-literary, mystical texts and other than that, have been of interest from several aspects. in this research, which has been done by descriptive-analytical method and using library resources, some basic issues will be examined: evaluating the authenticity of the praise and honoring of ferdowsi and shahnameh by mystics in the traditions found in mystical and non-mystical texts, the effect of the thought movements of the present era in creating a positive or negative view of the mystical heritage in relation to the shahnameh and its stories, investigating the reasons why some verses of the shahnameh or attributed to the shahnameh were included in mystical texts. the research shows that due to the popularity and prevalence of some of the shahnameh verses in various texts, these verses probably and based on the evidence left in the texts, have entered mystical sources from the middle of the fifth century onwards. except for a few narrations, through some mystical works that testify to the explicit praise of a few mystics of ferdowsi and his great work, the position of the national epic among sufis and mystics can be understood.