تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره‌‌ ابتدایی ازنظر میزان توجه به مفاهیم مدیریت دانش

هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره‌ ابتدایی از نظر میزان توجه به مفاهیم مدیریت دانش بوده است. این پژوهش از لحاظ رویکرد، کمّی و از لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه‌ پژوهش شامل کلیه‌ کتاب‌های درسی با 3669 مولفه شناسایی شده بود. برای انجام این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شد؛ واحد تحلیل صفحات (متن، تمرین، تصویر، پانویس) با مطالعات، تصاویر، تمرین‌ها و فعالیت‌ها بررسی شد. ابتدا مفاهیم به‌دست آمده در شش مقوله‌ چرخه‌ مدل پایه‌های ساختمان مدیریت دانش: شناخت دانش، اکتساب دانش، توسعه‌ دانش، توزیع دانش، استفاده‌ دانش و حفظ دانش قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل چک‌لیست محقق‌ساخته بود. سپس داده‌های گردآوری‌شده به کمک نرم‌افزار اکسل و با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی در فرآیند تحلیلی آنتروپی شانون بررسی شد. نتایج نشان داد که مولفه شناخت دانش دارای بیشترین میزان فراوانی و مولفه حفظ دانش از کمترین میزان فراوانی  برخوردار بودند. همچنین در بین کتاب‌های درسی، در کتاب علوم تجربی بیش از سایر کتاب‌ها به مفاهیم مدیریت دانش توجه شده است. در بین مفاهیم مدیریت دانش، داده‌های به‌هنجارشده بر حسب کتاب‌ها، مولفه‌ اکتساب دانش و بر حسب پایه، مولفه توزیع دانش بالاترین ضریب اهمیت را کسب کردند و بر حسب کتاب‌ها و پایه‌ها، مولفه شناخت دانش جایگاه سوم را به خود اختصاص داد.

a content analysis of elementary textbooks based on attention to the knowledge management concepts

the aim of this study was to analyze the content of elementary school textbooks in terms of the extent to which knowledge management concepts are addressed. this research was quantitative in approach and applied in purpose. the research community included all analyzed textbooks, from which 3,669 components were identified. content analysis was used for this research; the unit of analysis was pages (text, exercises, images, footnotes), which were reviewed through studies, images, exercises, and activities. initially, the identified concepts were categorized into six components of the knowledge management building model: knowledge recognition, knowledge acquisition, knowledge development, knowledge distribution, knowledge utilization, and knowledge preservation. data collection tools included a researcher-made checklist. subsequently, the collected data were analyzed using excel software and descriptive statistical indices in the shannon entropy analytical process. the results showed that the knowledge recognition component had the highest frequency, while the knowledge preservation component had the lowest one. additionally, among the textbooks, the science textbook paid more attention to knowledge management concepts in comparison to other textbooks. among the knowledge management concepts, normalized data by textbooks showed the highest importance coefficient for the knowledge acquisition component; by grade, the knowledge distribution component had the highest importance coefficient; and overall, the knowledge recognition component ranked third based on both textbooks and grades.