اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ شناختی- رفتاری بر هیجان، استرس و تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه یازدهم شهر اهواز

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ شناختی- رفتاری بر هیجان، استرس و تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه یازدهم شهر اهواز انجام شد. روش پژوهش حاضر، نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون-پس­آزمون با یک گروه کنترل بود. جامعه‌ آماری پژوهش شامل کلیه‌ دانش‌آموزان دختر پایه یازدهم شهر اهواز در سال تحصیلی 1402- 1401 بود. به همین منظور تعداد 40 نفر از دانش‌آموزان با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله­ای انتخاب و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های هیجان تحصیلی پکران، گوئتز و پری (2005)، استرس تحصیلی گادزلا (1991) و تاب‌آوری تحصیلی ساموئلز (2004) استفاده شد. گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ شناختی- رفتاری براساس مدل آنتونی، ایرونسون و اشنایدرمن (2007) قرار گرفت؛ در حالی که گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد.  داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و نرم افزار spss-26 تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ شناختی-رفتاری بر هیجان تحصیلی (45.53= f و 0.001= p)، استرس تحصیلی (227.55= f و 0.001= p) و تاب‌آوری تحصیلی (237.92= f و 0.001 = p) دانش‌آموزان اثر معناداری داشت. آموزش مدیریت استرس به شیوه‌ شناختی-رفتاری در افزایش هیجان‌های مثبت، کاهش هیجان‌های منفی از قبیل استرس و اضطراب و همچنین افزایش تاب‌آوری دانش‌آموزان اثر دارد.

the effectiveness of cognitive-behavioral stress management training on emotion, stress and academic resilience of 11th grade female students in ahvaz

the aim of present study was to investigate the effectiveness of cognitive-behavioral stress management training on emotion, stress and academic resilience of 11th grade female students in ahvaz. the method of the present study was quasi-experimental with pre-test and post-test design with a control group. the statistical population of the study included all 11th grade female students in ahvaz in the academic year 2022-2023. for this purpose 40 female students were selected using the multi-stage cluster sampling method and were randomly divided in to two experimental and control groups. to collect data, pekrun, goetz and perry`s achievement emotions questionnaire (2005), gadzella`s student-life stress inventory (1991) as well as samuels`s academic resilience questionnaire (2004) were used. the experimental group received stress management based to cognitive-behavioral training based on the model of antoni, ironson and schneiderman(2007) in 10 sessions of 90 minutes, while the control group did not receive any training. the data were analyzed by using covariance analysis and spss-26 software. the result showed that stress management training based to cognitive-behavioral had significant effect on academic emotion (f=45/53, p=0/001), academic stress (f=227/55, p=0/001) and academic resilience (f=237/92, p=0/001) of students. cognitive-behavioral stress management training had effects on increasing positive emotions, reducing negative emotions such as stress and anxiety, and increasing students’ resilience.