مسئولیت‌پذیری از دیدگاه مولانا و آدلر

مسئولیت‎پذیری به معنای پذیرش نقش خود در تجربیات، نقش مهمی در نوع برخورد انسان با خود و جامعه دارد. مسئولیت‌پذیری موضوعی مرتبط با تمامی حوزه‌های زندگی است و از نظر پژوهشی موضوعی بین رشته‌ای است که با وجود این که اغلب به نظر می‌رسد، موضوع مسئولیت‌پذیری مربوط به حوزۀ روان‌شناسی است این موضوع در حوزه‌های مختلف از جمله علوم دینی، عرفانی، ادبی و اجتماعی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله موضوع مسئولیت‌پذیری از دو دیدگاه روان‌شناسی و ادبی-عرفانی مورد پژوهش قرار گرفته است. در این پژوهش، مسئولیت‌پذیری از دیدگاه روان‌شناسی در مکتب آلفرد آدلر و از دیدگاه ادبی- عرفانی در مکتب مولانا بررسی شده است. مولانا و آدلر انسان را در برخورد با مشکلات دارای مسئولیت می‌دانند و هر دو مخالف تفکّر قربانی‌بودن انسان هستند. مولانا و آدلر هر دو ریشۀ مشکلات را در درون انسان جستجو می‌کنند و مشکلات بیرونی را بازتابی از درون انسان می‌بینند و بر این باور هستند که انسان برای حل مشکلات بیرونی خویش ابتدا باید به حل مشکلات درونی خود بپردازد. آدلر احساس ناخشنودی را وابسته به عوامل بیرونی و شرایط اجتماعی نمی‌داند، بلکه آن را عاملی درونی می‌داند و مولانا بر این باور است که همۀ عوامل بیرونی به خواست خداوند و مشیّت الهی، مطابق با شایستگی‌های درونی فرد عمل می‌کنند و خود انسان در برابر عملکرد آنها مسئول است.

responsibility from the perspective of maulana and adler

responsibility in the sense of acknowledging one’s role in experiences plays an important role in the way humans deal with themselves and society. responsibility is an issue related to all areas of life, and from the point of view of research, it is an interdisciplinary issue that is also investigated in various areas, including religious, mystical, literary and social sciences, despite the fact that it is related to the field of psychology. in this article, the issue of responsibility has been investigated from two psychological and literary-mystical perspectives. from the psychological viewpoint, responsibility has been investigated using alfred adler’s school of thought and from the literary-mystical point of view, rumi’s school of thought has been taken into consideration. maulana and adler consider humans to be responsible in dealing with problems and both of them are against thinking that humans are victims. both rumi and adler ideology seek for the root of problems within the human being and see the external problems as a reflection of the human being. as they believe, in order to solve the external problems, the internal issues should be resolved, first. adler does not consider the feeling of unhappiness to be dependent on external factors and social conditions, but considers it an internal factor, and rumi believes that all external factors act according to god’s will and divine providence, in accordance with a person’s internal merits, and the person himself is responsible for their performance.