بررسی رئالیسم جادویی در حکایت‌های کشف‌المحجوب هجویری

رئالیسم جادویی نگرشی هنری به روایت و کنشی فراعادت در یک زمینۀ کاملاً رئالیستی است که در باور‌های روانی، اعتقادی و عرفی جلوه‌ای باورمندانه، خردپذیر و منطقی می‌یابد. زادگاه رئالیسم جادویی و رویکرد آن را آمریکای لاتین دانسته‌اند، امّا سنجه‌های پیشنهادی این مکتب فکری-‌ادبی عموماً در ادب گران‌سنگ پارسی و به‌ویژه ادب پربار عرفانی و نیز ادب شفاهی (فولکلور) پیش‌تر آفریده‌ شده‌ است، چنان‌که برخی‌ ناقدان خاستگاه تاریخی رئالیسم جادویی را مشرق‌زمین می‌دانند. این پژوهش مشخصه‌های رئالیسم جادویی را از قبیل حوادث فرامنطق، ریزش مرز میان واقعیت و خیال، مبالغه، شگفتی، درهم‌ریختن زمان، زمینه‌های سیاسی، دوبنی‌بودن، رویا، اسطوره وخیال و سکوت اختیاری در کشف‌المحجوب هجویری با هدف تبیین انطباق و یا عدم انطباق این متن عرفانی با مشخصّه‌های مکتب مذکور به روش توصیفی‌‌تحلیلی بررسی‌ کرده و نشان داده ‌است که هجویری چگونه با فراخوان این مشخصه‌های فراواقعی و خارق عادت، در حکایاتی با زمینۀ کاملاً رئالیستی، خوانشی بدیع از اندیشه‌های انتزاعی و آن‌سری خویش در پوششی عینی و ملموس بیان کرده ‌است؛ چنان‌که این اتحاد متناقض‌نما در کشف‌المحجوب، حاصل کنش‌های شگفت و رخدادهای عقل‌گریز در بستری از واقعیت است که هم معتقدان به این اعمال و هم خوانندگان دیرباور آن را تحت تسخیر هنر نویسنده بدون کمترین واکنشی می‌پذیرند.

analysis of realism in kashf-ol mahjoob hojviri

magical realism is an artistic attitude toward narration (story) and an unusual action in a perfect realistic area which seems reliable, logical and reasonable in mental, doctrinal and common beliefs latin america was known as the origin of magic realism and its approach, but it wasn’t exclusively restricted to this area(latin america) and some cases being appropriate to suggested measures of this literary and reflective school in persian valuable literature in general and particularly in mystic literature have been created, so some critics know the eastern literature as its main origin. this research has-in a descriptive-analytical approach examined magical realism qualities such as illogical events, collapsing down the borders between reality and imagination, hyperbole (exaggeration), wonder, time downfall, political background, bidimensional, dream, legend, fantasy, myth and optional silence in order to state if this mystical text is in accordance to the features of the mentioned school or not .this study has also pointed out how hojviri has recalled such unreal and fantastic features in a story with a pretty realistic background. he has presented an exquisite evoking of his own abstract and occult thoughts in the guise of real and tangible ones so that the paradoxical solidarity in kashf-ol mahjoob will be the result of weird actions and unreasonable events in a real setting in order that both believers in these actions and incredulous readers will accept it as the result of its writers’ artistic consequences.