بررسی روان‌ شناختی شخصیت بهرام گور (در داستان ‌های وزیر خائن و فتنه) بر اساس نظریۀ اریک برن

نظریۀ تحلیل رفتار متقابل اریک برن، با توجه به ارتباطات میان انسان‌ها و روابط درونی آن‌ها تصویری از ساختار روانی شخصیت‌ها ارائه می‌کند. با کمک این نظریۀ کاربردی و با توجه به ارتباط عمیق میان ادبیات و روان‌شناسی، می‌توان به تجزیه ‌و تحلیل شخصیت های داستان های متون کهن ادب فارسی پرداخت. بررسی این متون بر اساس نظریه‌های روان‌شناسی، می‌‌تواند دست‌مایۀ بسیاری از پژوهش‌های میان‌رشته‌ای باشد. مدل تحلیل رفتار متقابل اریک برن، بر پایۀ حالات نفسانی من (کودک، والد و بالغ) بنا شده‌است. نگارندگان در این جستار، با توجه به مفاهیم کلیدی (حالات من؛ نوازش‌ها، بازی‌های روانی و زنجیرۀ روابط) به شیوه توصیفی‌‌تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی شخصیت بهرام گور، در منظومۀ هفت‌پیکر نظامی گنجوی پرداخته‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که شخصیت بهرام گور در وضعیت کودک با غلبۀ بالغ است که در مسیر زندگی و روند حوادث رشد می‌کند و به کمال می‌رسد. در این منظومه نوازش‌های کلامی از دیگر نوازش‌ها بسامد بالاتری دارند. بهرام گور در بازی‌های روانی بیشتر در نقش ناجی حضور می‌یابد و در زنجیرۀ روابط متقابل، ارتباطات او در هفت‌گنبد و دیدار هفت مظلوم از نوع مکمل و موازی است.

psychological investigation of bahram gur (in the stories of the treacherous minister and fetneh) based on the theory of eric berne

eric burn’s theory of mutual behavior analysis provides an image of the psychological structure of personalities in alignment with the communication between people and their internal relationships. by the assistance of this practical theory and considering the deep connection between literature and psychology, it is possible to analyze the characters of the stories of ancient persian literary texts. examining these texts based on psychological theories can be the subject of many interdisciplinary researches. researches like this show the capacity and capabilities of ancient literary texts. eric berne’s model of mutual behavior analysis is based on the emotional states of &i& (child, parent, and adult). in this essay, the authors have studied the character of bahram gur in ganjavi’s haft pykar nezami system in a descriptive-analytical way and using library sources, according to the key concepts (my moods, caresses, mental games, and the chain of relationships). the findings show that bahram gur has a dynamic personality and is in the state of child with the predominance of adult& who grows and reaches perfection in the course of life and the process of events. in this system, verbal caresses have a higher frequency than other caresses. bahram gur is mostly present in the role of a savior in psychological games, and in the chain of mutual relationships, his connections in the haft gonbad and the visit of the haft mazloum are complementary and parallel.