سنجش سطح توسعه پایدار با کاربرد شاخص توسعه انسانی (مطالعه موردی: استان‌های شمال‌غرب کشور)

مناطق مرزی در حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورها نقشی اساسی ایفا می کند. بنا به دلایل متعدد این مناطق در مقایسه با سایر نقاط کشور، سطح توسعه یافتگی پایین تری داشته و این امر توجه و برنامه ریزی بیشتری را برای توسعه این استان ها می طلبد. اولین گام در بهبود وضعیت استان های مرزی، تعیین سطح توسعه یافتگی این استان هاست. در این راستا، شاخص توسعه انسانی، در حال حاضر، قابل قبول ترین ابزار برای اندازه‌گیری رفاه و توسعه اقتصادی بوده و محاسبه این شاخص برای شناخت و تحلیل وضعیت رفاهی استان های مرزی ضروری به نظر می رسد. بنابراین، این مطالعه با هدف سنجش و مقایسه سطح توسعه یافتگی استان های شمال غرب کشور با استفاده از شاخص توسعه انسانی انجام شده تا بتواند سطح مولفه هایی از قبیل درآمد، آموزش و بهداشت را در استان های مذکور بسنجد. برای این کار، شاخص توسعه انسانی با استفاده از داده‌های سال های 1391 تا 1393 برای استان های مرزی شمال غرب کشور محاسبه شده و سطح توسعه یافتگی آنها تعیین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که استان آذربایجان شرقی به لحاظ شاخص های آموزشی، بهداشتی و درآمدی در مقایسه با سایر استان ها وضعیت مطلوب تری داشته و شاخص توسعه انسانی بالاتری نسبت به آنها دارد. استان کردستان نیز از حیث شاخص های مذکور بدترین وضعیت را داشته و پایین ترین سطح توسعه انسانی را داراست. همچنین شاخص توسعه انسانی محاسبه شده نشان داد که استان های مورد مطالعه از سطح توسعه یافتگی متوسط برخوردار بوده و شاخص توسعه انسانی آنها بین 0.5 و 0.8 می باشد. همچنین نتایج حاکی از صعودی بودن روند شاخص توسعه انسانی در تمام استان ها در بازه زمانی مورد مطالعه است.

assessing the sustainable development level using the human developmentindex (case study: northwest provinces)

border areas play a crucial role in the economic, political and cultural life of countries. due to manyreasons, these areas have a lower developmental level than other parts of the country, and this requiresmore attention and planning for the development of these provinces. the first step in improving thestatus of the border provinces is to determine the level of development of these provinces. in thisregard, the human development index is currently the most acceptable tool for measuring prosperityand economic development, and calculating this indicator is essential for understanding and analyzingthe welfare status of border regions. therefore, this study aimed to measure and compare thedevelopment level of the northwest provinces using the human development index and analyse thelevel of hdi components such as income, education and health in these provinces. to do this, thehuman development index has been calculated using the data from 1391 to 1393 for the northwestborder provinces and their development level has been determined. the results of the research showthat east azarbaijan province has a better status in terms of educational, health and income indicatorsthan other provinces, and has a higher human development index than them. kurdistan province hasthe worst situation as the indicators and has the lowest level of human development. also, the humandevelopment index showed that the studied provinces had a moderate developmental level and theirhuman development index was between 0.5 and 0.8. also, the results indicate that the trend of humandevelopment index is increasing in all provinces during the study period.