امکان سنجی استان بوشهر برای کشت پاییزه تاخیری ارقام چغندر قند با تاکید بر پایداری محیطی

کشت پاییزه چغندرقند به دلیل استفاده بهینه از نزولات آسمانی و افزایش بهره وری مصرف آب نسبت به کشت بهاره آن، پایدارتر است. در حیطه جغرافیایی مناطق خشک کشور، شناسایی پهنه های جدید مستعد کشت پاییزه این محصول ضروری است. از اینرو هدف این پژوهش بررسی امکان کشت پاییزه تاخیری سه رقم چغندر قند در استان بوشهر است و نوآوری آن، برایراستی آزمایی اهداف پایداری و مدیریت به زراعی، تعیین تاریخ کاشت و رقم مناسب برای استان بوشهر در زنجیره تامین قند است. تیمارهای این پژوهش، شامل مزارع در دو سطح ( 1 و 2)، رقم در سه سطح (پالما، sbsi 061 و شریف) و تاریخ های کاشت تاخیری در دو سطح ( 20 و 28 آبان)همگی در 3 تکرار اجرا شدند. اجزای عملکرد کمی و کیفی چغندر قند با تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره و مقایسات زوجی حداقل معنی داری با استفاده از نرم افزار xlstat2020 ارزیابی شد.نتایج نشان داد که اثرات متقابل سه گانه رقم، تاریخ کاشت و محل مزرعه بر تمامی اجزای عملکردچغندر قند معنی دار بوده است. بیشترین عملکرد ریشه و عملکرد شکر سفید به ترتیب با 111350 و 9127، 1-kg ha در (رقم پالما، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 1) و (رقم پالما، تاریخ کاشت 20 آبان در مزرعه 2) گزارش شد. میانگین اجزای عملکرد در رقم پالما در سطوح کیفیت خاک توجیه پذیر بود و در هیچ کدام از تیمارها، پدیده نامطلوب ساقه روی مشاهده نشد. بنابراین کشت تاخیری چغندرقند پاییزه امکان ورود به بوم نظام زراعی استان بوشهر را دارا است و از نظر محیط زیستی پتانسیل پایداری دارد یعنی در اکوسیستم های کشاورزی، دارای تاب آوری است.

feasibility of bushehr province for delayed autumn cultivation of sugar beet cultivars with an emphasis on environmental sustainability

autumn cultivation of sugar beet is more sustainable than to the spring cultivation because of the optimal use of rainfall and increased water consumption efficiency in the autumn. in the arid regions of the country, identifying new areas proper for autumn cultivation of this crop would be necessary; therefore, the aim of this research is to investigate the possibility of delayed autumn sowing of three types of sugar beet in bushehr province and its innovation, to verify the sustainability goals and agronomic management, to determine the sowing date and suitable cultivar for bushehr province in the sugar supply chain. the treatments of this research, including fields in two levels (1 and 2), cultivars in three levels (palma, sbsi 061 and sharif) and delayed sowing dates in two levels (november 11 and 19) were all implemented in 3 replications. the quantitative and qualitative yield components of sugar beet were evaluated by multivariate statistical analysis and the least significant pairwise comparisons using xlstat2020 software. the results showed that the triple interaction effects of cultivar, sowing date and field location on all components of sugar beet yield have been significant. the highest root yield and white sugar yield were reported as 111350 and 9127, kg ha-1, respectively, in (palma cultivar, sowing date november 11, in field 1) and (palma cultivar, sowing date november11, in field 2). the average yield components in palma cultivars were justified at soil quality levels and no adverse phenomenon of bolting was observed in any of the treatments. therefore, delayed cultivation of autumn sugar beet has the possibility of entering the agricultural ecosystem of bushehr province, and in terms of environment, it has a sustainable potentiality; that is, it has resilience in agricultural ecosystems.