تبیین حقوق شهروندی در برنامه ریزی پایدار محله ای (مطالعه موردی: محله های مقصودیه و منظریه شهرتبریز)

توجه به حقوق شهروندی نقش مهمی در برنامه ریزی محله های پایدار دارد. به طوریکه برنامه ریزی پایدار در محله با محوریت حقوق شهروندی می تواند با حمایت و تامین نیازهای شهروندان، رضایت مندی آنان و شهر پایدار را به ارمغان آورد.  از منظر شهروندی، محله پایدار دارای طیف گوناگونی از حقوق شهروندی در ابعاد مختلف کارکردی، فضایی و کالبدی، اجتماعی و فرهنگی هستند. موضوعی  که در بافت های مسکونی  ایران بدان کم توجهی شده و حقوق شهروندی محله ها نادیده گرفته شده اند. این پژوهش با هدف بازشناسی ابعاد و معیارهای حقوق شهروندی در محله از منظر شهرسازی است که با روش پژوهش تحلیل محتوای متن با راهبردی میان رشته ای انجام شده است.در محله های مقصودیه و منظریه تبریز با روش پیمایش میدانی و مصاحبه با ساکنان و تحلیل پژوهشگران بحث شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که حقوق شهروندی شهروندان در محله، شامل نیازهای مختلف شهروندان اعم از کودکان، زنان، نوجوانان و جوانان و سالمندان است که تامین فضاهای سبز، بازی، ورزش و تفریح نقش مهمی در آن دارد. با توجه به مولفه ها و معیارهای مرتبط با موضوع پژوهش، نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که محله منظریه از نظر برنامه ریزی پایدار محله ای در رتبه بالاتری نسبت به محله مقصودیه قرار دارد.

definition of citizenship rights in sustainable neighborhood planning (case study: maqsoodiye and manzarieh neighborhoods of tabriz city)

paying attention to citizens' rights is essential in planning sustainable neighborhoods. so, sustainable planning in the neighborhood centered on citizens' rights can bring their satisfaction and a sustainable city by supporting and meeting the needs of the citizens. from the point of view of citizenship, the stable neighborhood has various citizenship rights in different functional, spatial, physical, social, and cultural dimensions. an issue that has been neglected in the residential contexts of iran, and the rights of citizens of neighborhoods have been ignored. this research aims to identify the dimensions and criteria of citizenship rights in the neighborhood from the perspective of urban planning, which was carried out with the text content analysis research method with an interdisciplinary strategy. it has been discussed in maqsoodiyeh and manzariyeh neighborhoods of tabriz with the method of field survey and interviews with residents and researchers' analysis. the research results show that the citizens' citizenship rights in the neighborhood include various needs, such as children, women, teenagers, young, and the elderly, in which the provision of green spaces, games, sports, and recreation plays an important role. according to the components and criteria related to the research subject, the results indicate that manzarieh neighborhood is ranked higher than the maqsodieh in terms of sustainable neighborhood planning.