روند تغییرات کاربری اراضی و میزان ریسک اکولوژیک در منطقه حفاظت شده حرا

فعالیت های انسانی باعث تغییرات چشم گیری در ساختار و عملکرد اکوسیستم های طبیعی و افزایش ریسک اکولوژیک شده است. در مطالعه حاضر، به ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی در سال های 1989 تا 2021 پرداخته شد و سپس ریسک اکولوژیک با استفاده از شاخص ریسک مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین به منظور پایش تغییرات الگوی سیمای سرزمین، شاخص های از هم گسیختگی ( fi )، جداشدگی ( si )، آشفتگی ( di )، بعد فراکتال ( fdi ) و آسیبپذیری ( vi ) مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که پهنه های جزر و مدی دارای بیشترین روند افزایشی و پهنه های آبی بیشترین روند کاهشی را داشته است. همچنین نتایج ریسک اکولوژیک حاکی از آن است که به دلیل رشد جمعیت، توسعه اقتصادی و فعالیت های انسانی به ویژه گردشگری، میزان ریسک اکولوژیک به ترتیب در طبقات خیلی زیاد با مقدار 18 / 0 درصد و زیاد با 23 / 0 درصد افزایش داشته است. ارزیابی شاخص های fi ، si ، di ، fdi و vi نیز نشان داد که بیشترین تغییرات مربوط به جنگل های مانگرو بوده و فاصله لکه های جنگلی با اندازه کوچک افزایش یافته است. مطابق با نتایج، توسعه فعالیت های انسانی و فقدان برنامه ریزی صحیح، عامل اصلی افزایش تغییرات کاربری اراضی و ریسک اکولوژیک در منطقه بوده است. بر این اساس پایش مستمر بر فعالیت های انسانی برای پیشگیری از افزایش ریسک اکولوژیک و کاهش کیفیت زیستگاه در منطقه حفاظت شده حرا ضروری است.

the trend of land use changes and the level ‎of ‎ecological risk in the hara protected area

human activities have caused significant changes in the structure and function of natural ecosystems and increased ecological risk. in the present study, the trend of land use changes from 1989 to 2021 was evaluated, and then the ecological risk was estimated using the risk index. to monitor the landscape pattern changes, the indicators of fragmentation (fi), separation (si), disturbance (di), fractal dimension (fdi), and vulnerability (vi) were also investigated. the results revealed that the tidal zones have the highest increasing trend and the water areas have the highest decreasing trend. also, the results of ecological risk indicate that due to population growth, economic development, and human activities, especially tourism, amount of ecological risk has increased in very high classes with 0.18% and high with 0.23%, respectively. the evaluation of fi, si, di, fdi, and vi indices also showed that the most changes were related to mangrove forests and the distance between small forest patches increased. according to the results, human activities development and the lack of proper planning have been the main factors of increasing land use changes and ecological risk in the area. accordingly, continuous monitoring of human activities is necessary to prevent the increase of ecological risk and the reduction of habitat quality in the hara protected area