بررسی تاثیر سوءگیری‌های شناختی واکنش کمتر از حد، اتکا، در دسترس بودن و محافظه‌کاری بر خطای حسابرسان

بر اساس مبانی روانشناختی و حسابرسی، شناخت حرفه‌ای و انتخاب‌های حسابرسان تحت ‌تاثیر فرآیندهای ادراک، قضاوت و گزینه‌های تصمیم قرار گرفته و می‌تواند در بروز خطاهای حسابرسی نقش داشته باشد. هر چند عوامل مختلفی بر بروز خطاهای حسابرسی اثرگذارند، اما نقش عوامل نشات گرفته از خطای حسابرس و سوءگیری‌های شناختی وی انکارناپذیر است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش برخی از سوگیری‌های شناختی در وقوع خطاهای حسابرسی است. این سوگیری‌ها شامل واکنش کمتر از حد، اتکاء، در دسترس بودن و محافظه‌کاری هستند. جامعه آماری پژوهش شامل حسابرسان عضو انجمن حسابرسی ایران است؛ از این رو، پرسشنامه‌های محقق ساخته با روایی و پایایی معتبر بین آنان توزیع شد و داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزار smat pls مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش‌ نشان دادند سوگیری‌های شناختی بررسی شده بر اساس میزان اولویت و بیشترین تاثیر به‌‌ترتیب شامل سوءگیری اتکاء (46 درصد)، سوگیری محافظه‌کاری (41 درصد)، سوءگیری واکنش کمتر از حد (15 درصد) و سوءگیری در دسترس بودن (5 درصد) قابلیت پیش‌بینی خطاهای حسابرسان را دارند.

the effect of cognitive biases such as under reaction, anchoring, availability & conservatism on auditor errors

abstract :according to the psychological and auditing literature, auditors’ professional knowledge and choices are influenced by perception, judgment and decision making processes and it can play an important role in the occurrence of audit errors. although, various factors affect the occurrence of audit errors, but the role of factors arising from the auditor’s error and their cognitive biases is undeniable. this research investigates the effect of some cognitive biases on auditor errors. it is focused on the under reaction bias, anchoring bias, availability bias and conservatism bias as the main cognitive biases in this paper. the statistical population includes the auditors of the iranian auditing association and researcher-made questionnaires with validity and reliability were distributed among them and the obtained data were analyzed using smart pls software. the results showed that the cognitive biases examined based on the degree of priority and most impact included anchoring bias (46%), conservative bias (41%), under reaction bias (15%) and availability bias (5%) respectively have the ability to predict auditors.