راهبردهای سامان دهی فضایی مکانی سکونتگاه های غیررسمی (مطالعه موردی: تپه مراد آب کرج)

پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای سامان‌دهی فضایی–مکانی سکونتگاه‌های غیر رسمی صورت پذیرفت. در این راستا با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به‌صورت تلفیقی از روش‌های کمی و کیفی اقدام به تجزیه‌وتحلیل اطلاعات گردید. نمونه تحقیق شامل 50 نفر از کارشناسان و متخصصان شهری می‌باشد که به‌صورت هدفمند نمونه‌گیری شده‌اند. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، در ابتدا از تحلیل سوات و پس‌ازآن از ماتریس qspm استفاده گردید. در ادامه نیز از آزمون t–test جهت ارزیابی وضعیت موجود سکونتگاه غیر رسمی تپه مراد آب کرج استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل سوات منجر به شکل‌گیری 14 قوت، 26 ضعف، 17 فرصت و 17 تهدید گردید. در ادامه با استفاده از برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (qspm) اقدام به تدوین راهبرد سامان‌دهی فضایی–مکانی این سکونتگاه پرداخته شد. نتایج حاصل از تحلیل سوات منجر به شکل‌گیری 14 قوت، 26 ضعف، 17 فرصت و 17 تهدید گردید. همچنین بر اساس نتایج حاصل از برنامه‌ریزی استراتژیک کمی، 5 راهبرد جهت سامان‌دهی سکونتگاه غیر رسمی در تپه مراد آب کرج شناسایی گردید که شامل: تهیه طرح مطالعاتی جامع سامان‌دهی مرتبط با بازآفرینی شهری پایدار در قالب برنامه جامع اقدام مشترک با توجه به سطوح زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت، بلندمدت و مشخص کردن نقش هرکدام از سازمان‌ها و نهادهای دولتی، خصوصی و مشارکت مردمی؛ تسهیل ورود بخش خصوصی به پروژه‌های بازآفرینی شهری؛ سامان‌دهی محلات سکونتگاه‌های غیر رسمی؛ استفاده از ظرفیت‌های ساکنین سکونتگاه‌های غیر رسمی جهت بازآفرینی محلات هدف و ایجاد اشتغال؛ افزایش امنیت و جلوگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی از طریق حضور پذیر نمودن فضاهای شهری موجود در محلات می‌باشد. به‌علاوه نتایج حاصل از آزمون t–test نشان داد که هیچ یک از شاخص‌های مطرح شده در این سکونتگاه در وضعیت مطلوبی قرار نداشته و میانگین نمرات به‌دست‌آمده از پاسخگویان در سطح معناداری 0/01 کمتر از میانگین نظری می‌باشد.

spatial-locative organization strategies of informal settlements (case study: murad ab karaj hill)

the current research was carried out with the aim of developing the organization of spatial- locative strategies of informal settlements. in this regard, data was analyzed using the descriptive-analytical method as a combination of quantitative and qualitative methods. the research sample includes 50 urban experts and specialists who were purposefully sampled. in order to achieve the goals of the research, swot analysis was used first and then qspm matrix. in the following, the t-test has been used to evaluate the current situation of the informal settlement of moradab hill in karaj. the results of swot analysis led to the formation of 14 strengths, 26 weaknesses, 17 opportunities and 17 threats. next, using quantitative strategic planning (qspm), the spatial-locative organization strategy of this settlement was developed. the results of swot analysis led to the formation of 14 strengths, 26 weaknesses, 17 opportunities and 17 threats. also, based on the results of quantitative strategic planning, 5 strategies were identified for the organization of informal settlements in murad ab karaj hill, which include: preparation of a comprehensive study plan for organization related to sustainable urban regeneration in the form of a comprehensive joint action plan with regard to short-term time levels, mid-term, long-term and defining the role of each of the public, private and public participation organizations and institutions; facilitating the entry of the private sector into urban regeneration projects; organizing informal settlements; using the capacities of the residents of informal settlements to recreate the target neighborhoods and create employment; increasing security and preventing the occurrence of social harms through making available urban spaces in neighborhoods. in addition, the results of the t-test showed that none of the indicators mentioned in this settlement were in a favorable condition and the average scores obtained from the respondents were lower than the theoretical average at a significance level of 0.01 .