بررسی تطبیقی قلمروی عصمت انبیاء از منظر اندیشمندان علم کلام با محوریت سید مرتضی و فخرالدین رازی

ویژگی عصمت از بنیادی‌ترین و مهم‌ترین مباحث نبوت است. زیرا اسوه و راهنمای بشریت ‌بودن برای پیشوایان دین بدون داشتن عصمت تام بر خلاف حکمت الهی است. با عنایت به این که قلمرو عصمت دارای مراتب مختلفی است، دانشمندان مذاهب اسلامی هر یک متاثر از مبانی عقیدتی خویش، پس از واکاوی و مطالعه‌ی قلمرو عصمت انبیاء، به پذیرش مراتب یا مرتبه‌ای خاص از عصمت اکتفا نموده‌اند. دیدگاه عصمت انبیاء در سه مرتبه ی پیراستگی از هر گونه کفر و شرک و نیز تلقی و حفظ شریعت همچنین تبلیغ احکام و معارف شریعت مورد پذیرش همه متکلمان اسلامی است جز باقلانی که در مرتبه اخیر نظریه دیگری دارد. انگاره عصمت مطلق برای رسولان در مرتبه عمل به شریعت هم‌سو با شاخص‌های نبوت و مقبول است. رهیافت پیراسته‌بودن انبیاء از سهو، خطا و اشتباه در امور عادی زندگی، مطمح نظر بیشتر اندیشمندان امامیه است. در مجموع نظریه ادق و اکمل در باب قلمرو عصمت پیامبران، دیدگاه عصمت همه‌جانبه- در همه‌ی مراتب- است. که منطبق با موازین و حکمت الهی است. شایان ذکر است اثر حاضر ضمن توجه به آراء متکلمان مذاهب امامیه، معتزله و اشاعره بیشتر بر اندیشه های سید مرتضی و فخرالدین رازی تمرکز دارد.

a comparative study of the realm of infallibility ofthe prophets from the perspective of theologians withthe focus on seyyed morteza and fakhreddin razi

the attribute of infallibility is one of the most fundamental and important issues ofprophecy. it is against the divine wisdom to make mistakes that are not completelycorrect because of the human guide for religious leaders. considering that the realmof infallibility has different levels, the scholars of islamic religions, each influencedby their own ideological foundations, after analyzing and studying the realm of theinfallibility of the prophets, have contented themselves with accepting certain levelsor degrees of infallibility. the view of the infallibility of the prophets in three stagesof dressing up any infidelity and polytheism, as well as considering and preservingthe shari’a, as well as propagating the rules and teachings of the shari’a, is acceptedby all islamic theologians except baqalani, who recently has a different theory. theidea of absolute infallibility for the apostles in the order of practicing the law is in linewith the characteristics of prophecy and is acceptable. the approach of the prophetsto be free from inadvertence, error, and mistake in the ordinary affairs of life isconsidered by most imami thinkers. in general, the theory of truth and perfection inthe realm of the infallibility of the prophets is the view of the all-encompassinginfallibility - in all respects - which is in accordance with the standards and divinewisdom. it is worth mentioning that the present work while paying attention to theviews of theologians of the imami, mu’tazilite, and ash’arite religions, focuses moreon the thoughts of seyyed morteza and fakhreddin razi.