فراتحلیل سرشت انسان از رهگذر مقایسه تطبیقی انگاره‌های حِکمی در اندیشه علامه طباطبایی و آگوستین

سرشت انسان ازجمله مهم‌ترین گزاره‌های اعتقادی است که نقطه آغاز بینش‌های معاصر در مورد انسان شده است و در بستر هر مکتب فکری که ترجمه شود، جریان ساز خواهد بود. مساله اصلیِ پژوهش این است که: چه نسبتی بین «انسان نخستین»، «گناه نخستین» و «سرشت انسانی» برقرار است و شعاع معنایی این سه، از منظر علامه طباطبایی و آگوستین تا چه حد و دارای چه عواقبی است؟ ازاین‌رو هدف این تحقیق، کشف مناسباتِ مستند به اسلام و مسیحیت بین سه مفهوم پایهِ مورداشاره است. این تحقیق، از نوع پژوهش­­های توسعه­ای و با بهره­گیری از روش توصیفی تحلیلی و روش تحقیق کتابخانه­ای، به اثبات فرضیه «پدیدارشناسی سرشت انسان در نظام فکری اسلام، پاکیِ ذات انسان و خداجویی اوست و در اندیشه مسیحیت، گناه آلودگیِ ذات انسانی و بسترسازی شرور در عالم، است»، می‌پردازد. فراتحلیل تطبیقیِ نسبتِ به‌دست‌آمده در برقراری ارتباط بین آن سه مفهوم و استخراج مستندات فکری آن در دو خوانش اسلامی و مسیحی از گناه نخستین، وجه عمده تمایز این تحقیق با پژوهش­های همسو می­باشد. با کنکاش بر روی این مسئله، به دست آمد که انسان دارای سرشتی است پاکیزه و الهی که قضیه ترکِ اُولی اولیه او، فرایند معرفی شیطان و سرعت در بازگشت به سمت حق است و پیامد نافرمانی آدم و حوا، تنها گریبان گیر خود آن‎ها بوده که به خارج شدن آن‌ها از بهشت، دور شدنشان از مواهب بهشتی و فرود آمدنشان بر زمین انجامید تا انسان بتواند با درک سختی‎ها، خود را به مقام قرب الهی نزدیک کند؛ ازاین‌رو، شر و شرور در عالم، ارتباطی با گناه نخستین ندارد و نتیجه کیفیت وجودی نظام احسن است.

meta-analysis of human nature through the comparative comparison of judgmental concepts in the thought of allameh tabatabai and augustine

human nature is one of the most important propositions of belief, which has become the starting point of contemporary insights about man, and it will be influential in the context of any school of thought that is translated. the main problem of the research is: what is the relationship between &first man&, &first sin& and &human nature& and to what extent and what are the consequences of these three, from the perspective of allameh tabatabai and augustine? therefore, the purpose of this research is to discover the relationship between the three basic concepts mentioned in islam and christianity. this research is of the type of developmental research and uses the descriptive-analytical method and library research method to prove the hypothesis that the phenomenology of human nature in allameh’s thought system is the purity of human nature and his seeking god and in augustine’s thought it is the sin of polluting the human nature and placing evil in the world. the comparative meta-analysis of the ratio obtained in establishing a relationship between those three concepts and extracting its intellectual documents in two islamic and christian readings of the first sin is the main feature of distinguishing this research from similar researches. by delving into this issue, it was found that man has a pure and divine nature, which is the case of leaving his original first, the process of introducing the devil and the speed of returning to the truth, and the corruption of adam and eve’s disobedience, is only its own extension, which led to their exit from heaven, their deprivation of heavenly blessings and their descent to earth so that man can approach the position of god’s closeness by understanding hardships; therefore, the evil in the world has nothing to do with the first sin, and the result of the existential quality of the system is good.