بررسی ابعاد توحید نزد وهابیت و شیعه در بستر اندیشه‌های قرآنی علامه جوادی آملی

در بیشتر آثاری که به نقد وهابیت اختصاص دارند، آن دسته از اعمال مسلمانان که ازنظر وهابیان مصداق شرک محسوب می‌شوند، موردبررسی قرار گرفته‌اند. گرچه نقدهایی که به این صورت مطرح شده‌اند، تصویر نادرست وهابیان از اعتقادات سایر مسلمانان را نشان می‌دهند؛ اما آنچه ضروری است نقد مبانی اندیشه وهابیت است. ازآنجایی‌که محورهای اصلی تفکر وهابیت عبارت‌اند از: توحید ربوبی، توحید الوهی و تعریف عبادت، بنابراین نقد رویکرد آنان در این موارد در اولویت قرار دارد. در آثار علامه جوادی آملی، به نقد مبانی رویکرد وهابیت توجه شده است که در مقاله حاضر به آن پرداخته شده است. بر اساس این تحقیق وهابیت در تبیین توحید ربوبی و الوهی، معیار و مرز بین توحید ربوبی و شرک ربوبی، تعریف عبادت، ارتباط توحید ربوبی و الوهی و عدم توجه به قید استقلال، دارای انحرافاتی است که منظومه فکری آنان را غیرتوحیدی می‌نماید.

investigating the dimensions of monotheism among wahhabism and shia in the context of the quranic thoughts of allameh javadi amoli

in most of the works that are devoted to the criticism of wahhabism, those acts of muslims which are considered as examples of polytheism according to wahhabis have been examined. although the criticisms raised in this way show the wrong image of wahhabis about the beliefs of other muslims, what is necessary is to criticize the fundamentals of wahhabi thought. since the main axes of wahhabi thinking are: tawheed al-uloohiyyah (oneness of divinity, which is oneness of worship) and tawheed ar-ruboobiyyah (oneness of divine lordship) and the definition of worship, therefore, criticizing their approach in these cases is a priority. in the works of allameh javadi amoli, attention has been paid to the criticism of the principles of the wahhabi approach, which is discussed in this article. according to this research, wahhabism in explaining tawheed al-uloohiyyah and tawheed ar-ruboobiyyah, criteria and the border between divine monotheism and divine polytheism, definition of worship, connection between tawheed al-uloohiyyah and tawheed ar-ruboobiyyah, and disregarding the condition of independence, has deviations that make their intellectual system non-monotheistic.