عصمت انبیاء از منظر کلام اسلامی ( با نگاه تطبیقی بین دیدگاه متکلّمان مسلمان و آراء کلامی علّامه طباطبائی)

عصمت، به عنوان یکی از مولّفه‌های مهمّ در باب نُبُوَّت به شمار می‌رود که بدون توجّه به آن، مبحث نبوّت، منتفی می-گردد. این مقوله، در دو بُعد زندگی وحیانی و حیات عادی انبیاء، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بُعد وحیانی، عصمت انبیاء، مورد اتّفاق نظر تمامی متکلّمان، فلاسفه و دیگر اندیشمندان قرار دارد؛ امّا در بُعد زندگی عادی، این مسئله، محل اختلاف است. در تاریخ تفکّر اسلامی، عصمت، به عنوان یک مسئله‌ی بسیار مهمّ کلامی به شمار می‌رود که مورد اهتمام جدّی متکلّمان مسلمان قرار گرفته است؛ چنان‌که متکلّمان عدلیه و متکلّمان امامیه، عصمت انبیاء، را به عنوان موهبتی الهی پذیرفته و آن را با اختیار معصوم، سازگار می‌دانند؛ امّا متکلّمان معتزله، ضمن تاکید بر اختیار معصوم، ملکه‌ی عصمت را، به دوران پس از بعثت انبیاء، نسبت می‌دهند. در این جستار، به دنبال اثبات این فرضیّه است که ضرورت عصمت انبیاء الهی، را، اثبات نماید. در راستای این فرضیّه، علّامه طباطبائی ضمن پذیرش دیدگاه متکلّمان امامیّه، به شیوه‌ای خاصّ خود به تفسیر عصمت پرداخته‌ است. این فیلسوف نوصدرایی، بر اساس موازین کلامی و فلسفی خویش، عصمت را مورد بررسی قرار داده و آن را به عنوان ویژگی ذاتی مبحث نبوّت به اثبات می‌رساند.کلیدواژگان: عصمت، نبوّت، علّامه طباطبائی، لطف الهی، انبیاء الهی، متکلّمان اسلامی، اولیاء الهی،.

the infallibility of the prophets from the perspective of islamic theology with a comparative study between the views of muslim theologians and the theological opinions of allama tabataba’i.

abstract:infallibility is considered as one of the important elements in the matter of prophecy, without paying attention to it, the subject of prophecy will be ruled out. literally, infallibility means holding back and forbidding and from the idiomatic point of view, it means a soul that prevents prophets and saints from committing sins, errors and mistakes. . the existence of this steadfast queen in the eyes of the prophets is a divine gift given to them according to their merit. due to the difference in the spiritual position of the prophets, their infallibility is different; in such a way that the first prophets enjoyed more complete infallibility, and among them, khatam al-murslin (prophet of islam) has the most complete level of infallibility.the issue of infallibility has been the subject of serious attention by muslim theologians; just as adliyyah theologians and imamiyyah theologians accept the infallibility of the prophets as a divine gift and consider it compatible with the free will of the infallible; however, mu’tazila theologians, while emphasizing the authority of the infallible, attribute the queen of infallibility to the era after the prophets.allamah tabataba’i, while accepting the imamiyyah view, interpreted infallibility in his own way. this neo-sadrai philosopher examines infallibility based on his theological and philosophical standards and considers it as an inherent characteristic of prophecy.keywords: infallibility, prophecy, allamah tabatabaei, god’s grace, god’s prophets, islamic theologians, god’s saints.