تحلیل و آینده‌پژوهی جنبش‌های اخوان‌المسلمین بر روابط سیاسی ایران، ترکیه و عربستان سعودی

جنبش اخوان‌المسلمین ازجمله جنبش‌های اسلامی مردمی است که بر اثر اختلافات راهبردی و در تقابل با استعمار دولت های اروپایی بر جوامع اسلامی، شکل گرفتند. پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تحول سیاسی عظیمی در  راهبرد جنبش اخوان‌المسلمین، از نقطه‌نظر مبارزه با استبداد داخلی و حکومت‌های وابسته به غرب ایجاد نمود. آینده پژوهی در جنبش اخوان‌المسلمین در روابط عربستان و ترکیه نسبت به سایر جنبش‌ها، بنابر دو دلیل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دلیل اول اینکه، جنبش اخوان، جزو مهم‌ترین و نیرومندترین جنبش ها و حرکت های اسلامی سیاسی در دوره‌ معاصر است و دوم اینکه دارای نقش کلیدی بین کلیه قیام‌های اخیر در منطقه است. پژوهش حاضر، بر آن است تا با به‌کارگیری روش توصیفی تحلیلی، هم راهبرد شکل‌گیری و فعالیت‌های جنبش اخوان‌المسلمین را تبیین نماید و هم به بیان تاریخچه‌ای از روابط عربستان و ترکیه بپردازد تا بتواند پاسخی بر این سوال بیابد که راهبرد جنبش‌های اسلامی چیست و این جنبش‌ها چه تاثیری بر روابط سیاسی ترکیه و عربستان سعودی (باتاکیدبر نقش اخوان‌المسلمین ) دارند؟ یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که ترکیه مدافع اسلامی معتدل همچون اخوان‌المسلمین بوده و حال‌آنکه عربستان ترویج‌دهنده اسلام افراطی یا همان وهابیت است. درنتیجه، بست‌انگارگانی جنبش‌های اسلامی، روابط سیاسی بین ترکیه و عربستان سعودی را هرچه‌بیشتر به واگرایی می‌کشاند.

an analysis and futures study of ikhwan al-muslemin movements on the political relationships among iran, turkey and saudi arabia

ikhwan al-muslemin movement is a popular islamic one that emerged as a result of strategic confrontations in opposition to the colonization of european countries over islamic nations. the victory of the islamic revolution of iran brough about a great political change in the strategy of the ikhwan al-muslemin movement, with regard to fighting the internal tyranny and western-affiliated governments. futures study in the ikhwan al-muslemin movement involves particular significance in relation to saudi-turkish relationships compared to other movements for two reasons. the first reason regards the fact that ikhwan al-muslemin movement is one of the most important and most powerful islamic political movements in the contemporary era. the second reason involves the fact that it has played a key role in all recent uprisings in the region. this study is intended to explain the strategy of the formation and activities of the ikhwan al-muslemin movement through a descriptive-analytical method. it is also intended to state the history of saudi-turkish relationship in order to find an answer to what the movement’s strategies are and how they affect the political relationship between turkey and saudi arabia (emphasizing on the role of the ikhwan al-muslemin). the findings indicated that turkey is a moderate supporter of the islam proposed by ikhwan al-muslemin, while saudi arabia promotes extremist islam or wahhabism. as a result, the ideological deadlock of islamic movements will further diverge the political relationship between turkey and saudi arabia.