نگاشت مدل نوآورانه ساختاری تفسیری اندازه ‌گیری کیفیت پژوهش‌ های آینده ‌پژوهی

آینده‌ پژوهی به ‌عنوان یک حوزه دانشیِ نوین و اثرگذار در تصمیم‌سازی از دانش‌های سیاست‌گذاری عمومی و علوم راهبردی متمایز است. به‌همین‌جهت، شناسایی دقیق پژوهش‌های این حوزه نیاز به معیارهای شفاف و روشنی دارد که در این پژوهش تاحدامکان به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به‌دنبال استخراج عناصر اصلی کیفیت پژوهش‌های آینده‌پژوهی به‌منظور ارائه بستری اطمینان‌بخش برای ارزیابی کیفیت پژوهش‏های آینده‏پژوهی است. بعد از مطالعات اسنادی و بررسی پیشینه پژوهش در این حوزه، با ده نفر از خبرگان حقیقی و فعالان حوزه آینده‌پژوهی مصاحبه شد. در گام اول پژوهش، پس از مصاحبه با 10 نفر از افراد واجد شرایط و تحلیل و بررسی مصاحبه به روش تحلیل‌ مضمون، 135 مضمون پایه استخراج شد که درنهایت ده مضمون سازمان‌دهنده نیز از آن مضامین پایه به‌دست آمد. در گام دوم پژوهش با استفاده از فن مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ism)، با استفاده ازنرم‌افزار matlab، موقعیت، میزان اهمیت، اثرگذاری (نفوذ) و اثرپذیری (وابستگی) عناصر استخراج‌شده ‌در پنج سطح ارائه شد که به‌کارگیری و شبکه‌سازی خبرگان، بیشترین نفوذ و خلق و تجویز آینده‌های بدیل و ایجاد معرفت بین الاذهانی، مشارکت‌دادن و کسب رضایت ذی ‌نفعان، کم‌ترین نفوذ را داراست.

designing an innovative interpretive-structural modeling for measuring the quality of futurological researches

futurology, as a new and influential field of knowledge in decision making, is distinguished from public policymaking and strategic sciences. therefore, precise documentation of the researches in this field is in need of clear criteria to be considered in this research as much as possible. this research is intended to identify the main components of the quality of futurology researches in order to provide a reliable framework for the assessment of the quality of futures studies. having performed documentary studies and research background regarding this field, ten actual experts and activists in the field of futurology were interviewed. in the first step, after interviewing 10 qualified individuals and analyzing the interviews through thematic analysis, 135 basic themes were identified, from which ten organizing themes were derived. in the second step of the research, using interpretive structural modeling (ism), using matlab software, the position, importance, effectiveness (influence) and effectiveness (dependence) of the extracted elements were classified in five levels. employing and networking of the experts composed the most influential components. creating and prescribing alternative futures, establishing intersubjective knowledge, participation and satisfaction of the stakeholders were the least influential components.