شناسایی پیشران های موثر بر آینده خصوصی سازی در جمهوری اسلامی ایران با رویکرد آینده پژوهی

علی‌رغم اجماع جریان اصلی علم اقتصاد بر تاثیرات مثبت خصوصی‌سازی نظیر افزایش کارایی و بهره‌وری، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش درآمد و رشد؛ شواهد تجربی متعددی در کشورهای مختلف وجود دارد که کفایت نظری و تجربی این نظر را به چالش می‌کشد. این پژوهش با رویکرد آینده‌پژوهی به شناسایی عوامل موثر بر آینده خصوصی‌سازی در جمهوری اسلامی ایران  پرداخته است. به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت؛ تحلیلی و اکتشافی است. با مرور ادبیات نظری و تجربی پژوهش و مصاحبه عمیق با نخبگان جامعه کار و تولید (فعالان کارگری، صاحبان کسب‌وکارهای کوچک، بوروکرات‌های دولتی، متخصصان حوزه کار، متخصصان اجرایی و دانشگاهی و روزنامه‌نگاران) که تخصص و تجربه کافی پیرامون مسائل خصوصی‌سازی داشتند، در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع به پیشران‌ها، بر مبنای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری امتیاز دادند تا در نهایت به پاسخ این سوال برسیم که  مهم‌ترین مولفه‌ها و پیشران‌های موثر بر موفقیت خصوصی‌سازی در جمهوری اسلامی ایران کدام‌اند؟ و به چه میزان و چگونه بر همدیگر تاثیر می‌گذارند؟ داده‌ها در نرم‌افزار میک‌مک وارد گردید و سپس هجده پیشران اولیه شناسایی و در چارچوب ماتریس اثر متقاطع تعریف شد. در نهایت باتوجه‌به امتیاز بالای تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، شش پیشران کلیدی و اهرمی دارای بیشترین تاثیر بر وضعیت آینده خصوصی‌سازی شامل پارادوکس منافع، فربگی دولت، اعتماد عمومی، نظارت‌پذیری، نگرش مسئولان و استیلاء بخش نامولد شناسایی شدند.

identifying the drivers affecting the future of privatization in the islamic republic of iran with a future research approach

despite the consensus of mainstream economics on the positive effects of privatization, such as increasing efficiency and productivity, reducing production costs, increasing income and growth; there are many empirical evidences in different countries that challenge the theoretical and empirical adequacy of this opinion. this research has identified the factors affecting the future of privatization in the islamic republic of iran with a future research approach. in terms of practical purpose and in terms of a combination of documentary and survey methods and in terms of nature; it is analytical and exploratory. by reviewing the theoretical and experimental research literature and in-depth interviews with the elites of the labor and production society (labor activists, small business owners, government bureaucrats, labor experts, executive and academic experts, and journalists) who have sufficient expertise and experience around had privatization issues, in the framework of the cross-effects matrix, they scored the drivers based on the degree of influence and effectiveness, in order to finally reach the answer to the question that the most important components and drivers affecting the success of privatization in the islamic republic what are iran? and to what extent and how do they affect each other? the data was entered into mikmak software, and then eighteen primary drivers were identified and defined in the framework of the cross-effect matrix. finally, according to the high score of direct and indirect impact, six key drivers and levers with the greatest impact on the future state of privatization were identified, including the paradox of interests, government obesity, public trust, controllability, the attitude of officials and taking over the unproductive sector.