فراتحلیل پژوهش‌های آینده پژوهی جهت بررسی پیشرفت‌های جدید در روش‌شناسی نظریه بازی‌ها در ایران

آینده پژوهی را می‌توان علم کشف آینده‌ها و ساخت آینده مطلوب در نظر گرفت. برای رسیدن به این هدف روش‌های مختلفی در این حوزه توسعه پیدا کرده‌اند. یکی از این روش‌ها که بخصوص در حوزه مسائلی که دارای ذینفعان متعدد با تمایلات غیرهمگرا بوده و که برای تحلیل نتایج مذاکرات و مناقشات مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نظریه بازی‌ها است. به همین جهت بررسی پیشرفت‌های جدید در روش‌شناسی نظریه بازی‌ها در ایران به عنوان موضوع اصلی پژوهش حاضر انتخاب شد. بر این اساس می‌توان اشاره کرد که سوال اصلی پژوهش حاضر، عبارتست از: «پیشرفت‌های جدید در روش شناسی نظریه بازی‌ها در ایران و تحولات آن در حوزه آینده پژوهی چگونه است؟». نظریه بازی‌ها نوعی از نظریه انتخاب عقلانی محسوب می‌شود و همچنین، شکل تخصصی و ریاضی شده مدل بازیگر خردمند در نظریه‌های تصمیم‌گیری است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر فراتحلیل و مطالعات کتابخانه‌ای بوده است. پس از بررسی پایگاه مگیران با کلیدواژه «بازی»، 1000 مقاله که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده‌اند در چند دور مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت 43 مقاله حوزه آینده پژوهی که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده‌اند انتخاب شد و در 8 بعد اکتشافی یا هنجاری، افق زمانی، موضوع، منبع، نوع داده‌ها، ترکیب روش با دیگر روش‌ها، تعامل محور یا خبره محور و عمق روش مورد استفاده در پژوهش‌ها مورد بررسی قرار گرفت. براساس بررسی‌های صورت گرفته این نتایج حاصل شده است: نظریه بازی‌ها بیشتر بصورت هنجاری، بدون افق زمانی، در موضوعات اقتصادی و سیاسی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، ترکیب کمی و کیفی، بدون ترکیب با دیگر روش‌ها، بدون مراجعه به خبرگان و با عمق مناسب در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌است. در نهایت براساس نتایج بدست آمده توصیه‌هایی برای استفاده از روش نظریه بازی‌ها در پژوهش‌های حوزه آینده پژوهی برای استفاده پژوهشگران ارائه گردید.

meta-analysis of futures studies to investigate new developments in game theory methodology in iran

futurism can be considered the science of discovering futures and building a desirable future. one of these methods, especially in the field of issues that have multiple stakeholders with non-convergent tendencies and which is used to analyze the results of negotiations and disputes; it is the game theory. for this reason, the investigation of new developments in game theory methodology in iran was chosen as the main topic of the current research. based on this, it can be pointed out that the main question of the current research is: what are the new developments in the methodology of game theory in iran and its developments in the field of futures research?. game theory is a kind of rational choice theory and also the specialized and mathematical form of the wise actor model in decision theories. the method used in the present study was meta-analysis and library research. after reviewing the database of magiran with the keyword game, 1000 articles that used the game method in their research were reviewed in several rounds, and finally 43 articles in the field of futures studies that used the game method in their research were selected and 8 dimensions includes: exploratory or normative, time horizon, subject, source, data type, combination of method with other methods, interaction-oriented or expert-centered and depth of method used in research were examined. based on research result; game theory has been used mostly in a normative way, without a time horizon, in economic and political issues, using library resources, quantitative and qualitative combination, without combining with other methods, without referring to experts and with appropriate depth in researches. finally, recommendations for the use of game theory method in futures research were presented.