شناسایی پیشران‌های موثر در آینده روابط امنیتی ایران و جمهوری آذربایجان با رویکرد آینده‌پژوهی

پژوهش حاضر، با رویکرد آینده پژوهی، به شناسایی مهم ترین عوامل موثر بر وضعیت آینده روابط امنیتی جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان می پردازد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت، براساس روش‌های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمی و کیفی انجام گرفته است. بنابراین، با توجه به ماهیت تحقیق، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که پیشران‌ها یا عوامل کلیدی موثر بر وضعیت آینده روابط امنیتی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان کدام‌اند و به چه میزان و چگونه بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند؟ برای پاسخ به پرسش پژوهش، از روش تحلیل ساختاری میک مک و دلفی بهره گرفته شده است. در این راستا، پس از برگزاری جلسات اولیه بحث با پانزده نفر از نخبگان و متخصصان اجرایی و دانشگاهی(جامعه آماری پژوهش)، که تخصص و تجربه کافی پیرامون مسائل امنیتی و روابط بین الملل داشتند، از ایشان خواسته شد تا در چارچوب ماتریس اثرات متقاطع به پیشران‌ها، بر مبنای میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری امتیاز دهند. بیست پیشران اولیه در قالب چهار بعد کلی شناسایی شد. سپس، پیشران‌های اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم‌افزار آینده‌نگار میک‌مک تعریف شد. خروجی صفحه پراکندگی پیشران‌ها بیان‌گر ناپایداری سیستم است. در نهایت، باتوجه به امتیاز بالای تاثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، شش پیشران کلیدی و اهرمی دارای بیشترین تاثیر بر وضعیت آینده روابط امنیتی ایران و جمهوری آذربایجان شناخته شد.

identifying effective drivers in the future of security relations between iran and the republic of azerbaijan with a future research approach

the current research, with a future research approach, identifies the most important factors affecting the future state of security relations between the islamic republic of iran and the republic of azerbaijan. this research is applied in terms of purpose, and in terms of method, it is a combination of documentary and survey methods, and in terms of nature, it is based on the new methods of future research, analytical and exploratory science, which has been carried out by using a combination of quantitative and qualitative models; therefore, according to the nature of the research, this research seeks to answer the question of what are the drivers or key factors affecting the future state of the security relations between the islamic republic of iran and the republic of azerbaijan and to what extent and how do they affect each other? in order to answer the research question, meek mak and delphi structural analysis methods have been used. in this regard, after holding initial discussion sessions with fifteen elites and executive and academic experts (the statistical community of the research) who had sufficient expertise and experience in security issues and international relations, they were asked to discuss the drivers in the framework of the cross effects matrix. , give points based on the degree of influence and effectiveness. twenty primary drivers were identified in the form of four general dimensions. then, the primary drivers were defined in the framework of the cross effect matrix in the mikmak prospective software. the output of the scatter plate of the propellants shows the instability of the system. finally, according to the high score of direct and indirect influence, six key drivers and levers with the greatest influence on the future state of security relations between iran and the republic of azerbaijan were recognized.