مدیریت شاخص در بازار سرمایه

هدف: اساس و بنیه اقتصادی جوامع و ساختار اقتصادی آنها، وجود بازارهای مالی متعدد من‌جمله بورس است که به‌واسطه نقش پُررنگ خود در تامین مالی پیشران‌ها، در زمره‌ اساسی‌ترین رُکن اقتصادی به شمار می‌روند. سنجه‌های انعکاس عملکرد شرکت‌ها در این بازار، شاخص‌ها است. لکن به دلایل عدیده‌ای گاهی اوقات دستخوش تغییرات تصنعی می‌شوند. شناسایی دلایل شکل‌گیری این آسیب در بازه زمانی 1397 الی 1400 هدف اصلی پژوهش است. روش‌شناسی پژوهش: انجام پژوهش از سه مرحله تشکیل شده است: اول؛ با بهره‌گیری از تحلیل تم، به بررسی شواهد موجود جهت احصاء عوامل کلیدی و انواع دست‌کاری در شاخص‌های بورسی می‌پردازد. دوم؛ با استفاده از تکنیک دلفی دومرحله‌ای یافته‌های جدیدی شناسایی و با یافته‌های مرحله‌ نخست تجمیع و آن را به تایید خبرگان می‌رساند. سوم؛ با بهره‌گیری از فن دلفی- فازی، عوامل کلیدی به‌دست‌آمده را با استفاده از نظر همان خبرگان، غربالگری می‌نماید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بورس تهران مُستعد دست‌کاری در شاخصهاست و دست‌کاری و مدیریت شاخص‌ها در آن به دو گونه کلی صورت میپذیرد: بخشی از آنها با اقدامات واقعی، اما همراه با نیت سوء بوده و بهعنوان مدیریت شاخص واقعی معرفی میشود و بخش دیگر آن نیز با اقدامات ساختگی و دارای نیت سوء میباشد که بهعنوان مدیریت شاخص مصنوعی دستهبندی و تشریح میشود. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج این پژوهش میتواند در بازنگری و اصلاح دستورالعملها و چارچوب شفافیت اطلاعات در زمینه شاخص‌ها موثر باشد. نوآوری محتوایی در شناسایی ابعاد و نحوه‌ دست‌کاری شاخص بورس از دیگر دستاوردهای پژوهش است.

index management in the capital market

taking a deep look at the developments of the tehran stock exchange, it is not hidden from any of the market participants that the sharp ups and downs of this important financial market is caused by an abnormal trend, which is especially clear and obvious during the last few years (2018 to 2021) and the evidence indicates that this market is subjected to manipulations like other financial markets and is biased by selfish motives and reflects the general market situation by disrupting the correct perception of the performance of the stock market. it provides securities for the beneficiaries. on the one hand, in developing countries, the concern about the decline in the value of capital is accompanied by concerns caused by evident instabilities in the economy (pirani and shahsavar, 2009). therefore, the damage caused by economic impulses can be explored from various aspects. on the other hand, the ultimate goal of monetary policymakers is to promote economic health (ebrahimi and shokri, 2011). however, some governments, which are the ultimate policymakers in creating economic health and economic transparency, manipulate and manage indices for various reasons, and in this way show another aspect of mistrust of stock market indices to market participants. therefore, identifying unknown and known angles of disturbing factors in forecasting is also of double importance. considering the above, the upcoming research tries to be able to identify the main factors of damage to the manipulation of the influencing indicators in the decision-making of the capital market stakeholders and raise them under the innovative topic of index management, including real index management and artificial index management.