دموکراسی در حقوق بین‌الملل از منظر شکلی و ماهوی

دموکراسی یک روش حکمرانی مبتنی بر تصمیم‌‌گیری جمعی منبعث از خواست مردم است که به‌وسیله‌ دو اصل «نظارت همگانی» و «برابری مشارکت در امور سیاسی» به منصه ظهور می‌‌رسد. گفتنی است دو اصل مذکور، ربط وثیقی با حق‌‌های انسانی دارند و به موازات گسترش و ارتقاء حقوق بشر، گستره‌‌ آن‌ها نیز تغییر می‌کند. امروزه، اگرچه دموکراسی رایج‌‌ترین نظام سیاسی بوده لیکن هنوز نظامی عالم‌گیر نیست. همچنان رژیم‌‌های اقتدارطلب و یا شبه دموکراتیک در کشورهای گوناگون یافت می‌‌شوند که در مواردی با نقض حقوق بشر و حتی گاهی به‌صورت سیستماتیک صلح و امنیت داخلی و در موارد بسیار شدید صلح و امنیت بین‌‌المللی را تحت‌‌الشعاع قرار می‌‌دهند. بااین‌‌حال، با توجه به اینکه مفهوم صلح و امنیت در تعریف دموکراسی مستتر است چراکه دموکراسی مفهومی است که در ذات خود نظامی از حقوق بشر مورد حمایت جامعه‌ بین‌‌المللی را در بردارد و از طرف دیگر، هدف اصلی جامعه‌ بین‌‌المللی دستیابی به صلح پایدار است، ارزیابی رویکرد حقوق بین‌‌الملل نسبت به این روش حکمرانی بسیار حائز اهمیت است. درواقع، می‌‌توان این پرسش را مطرح نمود که آیا نظام حقوقی بین‌‌المللی، دموکراسی را به‌عنوان یکی از هنجارها و اصول الزام‌آور برای دولت‌‌ها مورد شناسایی قرار داده است یا خیر؟ پژوهش حاضر با به‌کارگیری روش تطبیقی-تحلیلی و با بررسی عملکرد نهادهای بین‌‌المللی جهانی ازجمله مجمع عمومی، شورای امنیت و اسناد و نهادهای منطقه‌‌ای و تبیین مفهوم دموکراسی بر اساس مطالعات جامعه‌شناختی به بررسی این موضوع پرداخته است. فرض بر این است که اگرچه هنوز قاعده‌ عامی جهت التزام دولت‌‌ها به داشتن حکومت دموکراتیک در حقوق بین‌‌الملل موضوعه وجود ندارد ولی دموکراسی به مقوله‌ حقوق نرم بین‌‌المللی ازجمله نطق‌‌های سیاسی، اعلامیه‌‌ها و غیره به‌طور فزاینده‌‌ای ورود داشته است. به دیگر سخن باید گفت که امروزه حقوق بین‌‌الملل نسبت به مقوله‌ دموکراسی بی‌توجه نیست.

democracy in international law regarding form and nature

democracy is a way of governing based on collective decision-making resulting from the will and authority of people which emerges from two principles of public oversight and equality of participation in political affairs. it should be noted that these two principles are closely related to human rights, and as human rights expend and improve, so does their scope. it is worth noting that today at the beginning of 21st century ad, though democracy is the common political system, despite all the progress it has made, it is not a universal system and authoritarian or quasi-democratic regimes are found in various countries, which in many cases, through human rights violation even some times systematically affect internal peace and security and in extreme cases, they affect international peace and security. but considering that the concept of peace and security is implicit in democracy definition, and democracy is a concept in its own right which includes a system of human rights advocated by the international community, and on the other hand, the main goal of international community and its pillars is to achieve lasting peace, the study and evaluation of the approach of international law toward this methods of governing is very important, in fact, the question can be asked: democracy as one of the norms and binging principles for the government or not? the present study, using descriptive-analytical method, and by examining the performance and approach of international institutions and bodies, including “genera assembly” and ... they are having investigated this issue.it is assumed that, however, there isn’t still a formal rule in international law to require the countries to have democratic governments, and democracy has increasingly imported into the area of soft and inconsistent international law. in other words, today international law is not indifferent to the issue of democracy.