بررسی نقش روزنامه‌های صدر مشروطه در شکست قیام (با تاکید بر چهار روزنامه حبل المتین، مساوات، صور اسرافیل و روح القدس)

شکل ‌گیری و پیروزی نهضت مشروطه در کنار همه‌ی تغییرات در جامعه‌ی ایرانی، تاثیرات فراوانی در حوزه‌ی ژورنالیسم و روزنامه‌نگاری برجای گذاشت. افزایش تعداد عناوین روزنامه‌ها و مجلات، گسترش موضوعات مورد توجه ژورنالیست‌ها، افزایش قابل توجه تعداد ژورنالیست‌های جامعه‌ی ایران و علاوه بر این‌ها، ورود محتوایی ژورنالیست‌ها به حوزه‌هایی که زمانی جزو خطوط قرمز جامعه‌ی ایرانی بود، همه و همه فقط بخشی از مفاهیم قابل بررسی در ارتباط با ژورنالیسم دوره‌ی مشروطه است. روزنامه‌نگاران در این برهه با استفاده از فضای باز سیاسی ایجادشده، قلم به نقد صریح و گاهی غیرمنطقی موضوعاتی گشودند که در ذهن جامعه ایرانی جزو خطوط قرمز محسوب می‌شد. نقد مبانی هویتی جامعه‌ی ایرانی، نقد ویژگی‌ها و شاخص‌های فرهنگی جامعه‌ی ایرانی، دامن زدن بر ناامنی اجتماعی و سیاسی،‌ در وهله‌ی اول باعث فاصله گرفتن رهبرانی همچون شیخ فضل‌الله نوری و در وهله‌ی دوم توده‌ی مردم از روشنفکران و حتی نمایندگان مجلس شد. فاصله گرفتن مردم و رهبران بیش و پیش از همه‌چیز تاثیر مستقیم و مخرب خود را بر نهضت گذاشت و این نهال نوپا را بی‌مدافع رها کرد. در نوشتار حاضر تلاش شده است با نگاهی آسیب‌شناسانه به محتوای منتشر شده در روزنامه‌های مشروطه‌ی اول (تاکید بر چهار روزنامه‌ی صور اسرافیل، مساوات، روح‌القدس و حبل‌المتین) نقش آن‌ها در سرخوردگی مردم از ادامه‌ی قیام بررسی شود. برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و پس از بررسی متون منتشرشده توسط این روزنامه‌ها در سال‌های مشروطه‌ی اول، تعداد و فراوانی مطالب منتقدانه‌ی آن‌ها محاسبه و نسبت این محتوا به کل محتوای منتشرشده بررسی شده است.

investigating the role of first constitutional newspapers in the defeat of the uprising (emphasis on the four newspapers of sur esrafil, mosawat, rooh al-quds, and habal al-matin)

the formation and victory of the constitutional movement, along with all the social and political changes in the iranian society, left many effects in the field of journalism. at that time, using the created political open space, journalists opened their pens to express and sometimes crossed the cultural red lines in the minds of the iranian society. criticizing the foundations of the identity of iranian society, criticizing the characteristics and cultural indicators of iranian society, fueling social and political insecurity, in the first place caused the distance of leaders like sheikh fazlullah nouri, and after that made the people to keep distance from the intellectuals and even the members of parliament. distancing people and leaders more and more than anything had a direct and destructive effect on the movement and left that defenseless. in the present article, an attempt has been made to analyze the content published in the first constitutional newspapers (emphasis on the four newspapers of sur esrafil, mosawat, rooh al-quds, and habal al-matin) with a pathological look at their role in people’s disillusionment with the continuation of the uprising. for this purpose, the content analysis method has been used and after reviewing the texts published by these newspapers in the first years of the constitution, the number and frequency of their critical content has been calculated and the ratio of this content to the total published content has been checked.