قدرت زبانی در گفتار زنانه؛ جستاری در دو فیلم ناهید از آیدا پناهنده و شیار 143 از نرگس آبیار

پژوهش‌ حاضر به بررسی قدرت زبانی گفتار زنان در آثار دو کارگردان زن که جنسیت‌شان با شخصیت‌های اصلی فیلم‌ها متناسب بودند، پرداخته‌ است. هدف از انجام این پژوهش بررسی زبان‌شناختی قدرت کلامی است که نقش بسیار مهمی در تعاملات ارتباطی داشته و بر رفتار کلامی مناسب موثر است. در همین راستا سینما می‌تواند در تولید نگرش‌ها و باورها و تحولات فکری و رفتاری در ساختار نظام اجتماعی نقش جداناپذیری داشته باشد. چگونگی حضور زنان در ‌رسانه جمعی سینما می‌تواند نابرابری‌های قدرت کلامی را در بین شخصیت‌های زن و مرد به معرض تصویر بکشاند. لذا این پژوهش به روش محتوای کیفی و با استناد به نظریه رابین تولماچ لیکاف (1975) صورت گرفته‌است که از منظر بازنمایی قدرت زبانی قابلیت خوانش دارد. داده‌ها‌ گفتار دو فیلم ناهید از آیدا پناهنده و شیار143 از نرگس آبیار هستند که در سه سطح واژگانی، دستوری و آوایی مورد بررسی قرارگرفته‌اند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که راهبرد‌های زبانشناختی کلامی در طیف گسترده‌ای در بین شخصیت‌های زن و مرد هردو فیلم به کار رفته‌است که عبارتند از سوگندواژه‌ها، رنگ‌واژه‌ها، دشواژه‌ها، عبارات احساسی و عاطفی، تعدیل‌کننده‌ها و تشدیدکننده‌ها، تکرار و آهنگ خیزان، جملات پرسشی و سوالات ضمیمه که بازتاب‌دهنده قدرت زبانی متفاوت شخصیت‌ها هستند و در جهت بکارگیری الگوی اعمال قدرت استفاده شده‌اند. بررسی‌های دو اثر مبین این واقعیت است که در بستر هر دو فیلم، درگفتار زنان رنگ و بوی عاطفی زنانه بیشتر و در نهایت قدرت کلامی کمتری تجلی یافته‌است و هردو کارگردان فضای گفتاری زنانه‌ای را به تصویر کشیده و بازنمایی کرده‌اند. از جنبه‌های تفاوت در این دو فیلم می‌توان به تفاوت کاربرد دشواژه‌ و خطاب‌واژه اشاره کرد. بدین صورت که در فیلم ناهید از دشواژه‌ها و خطاب واژه‌هایی استفاده شده ‌است که سبب ایجاد خشم و فاصله بیشتری می‌گردد. اما در فیلم آبیار، خطاب واژه‌هایی کاربرد داشته است که دربردارنده همبستگی و صمیمیت است. جنبه تفاوت دیگر دو فیلم، استفاده از راهبردهای تکرار و آهنگ خیزان است که در فیلم شیار 143 بجز زنان توسط مردان نیز کاربرد داشته‌است. نتایج این پژوهش می‌تواند مورد توجه متخصصان و پژوهشگران زبان‌شناسی، تحلیل‌گران علوم اجتماعی، اصحاب رسانه و منتقدین سینما واقع گردد.

linguistic power in women's speech; an exploration of on two films ida panahandeh's nahid and narges abyar's track 143 [in persian]

this study investigates the linguistic authority present in women’s speech within films directed by two female filmmakers whose gender corresponds with their protagonists. the objective is to conduct a linguistic analysis of verbal power—an essential element influencing communicative interactions and appropriate verbal conduct. in this regard, cinema significantly contributes to the formation of attitudes, and beliefs, as well as cognitive and behavioral changes within social structures. the portrayal of women in mass media—specifically cinema—can illuminate disparities in verbal authority among female and male characters. consequently, this research utilizes qualitative content analysis grounded in robin tolmach lakoff’s theory (1975), which serves as a lens for understanding linguistic power dynamics. the analysis focuses on dialogues from nahid by ida panahandeh and track 143 by narges abyar across three dimensions: lexical choice, grammatical structure, and phonetic features. the results reveal that both films employ an extensive array of linguistic strategies among their characters—both female and male—such as swearing, color descriptors, euphemisms, emotional phrases, hedges, intensifiers, repetition patterns, rising intonation on declarative, interrogative forms, and tag questions that illustrate varying degrees of linguistic power among characters while facilitating expressions of authority. the examination indicates that within both films’ contexts, women’s dialogue is imbued with more emotional nuance yet ultimately demonstrates diminished verbal authority. both directors effectively illustrate a distinctly feminine communicative environment. notable differences arise between the two films regarding euphemism usage and address terms; specifically, nahid incorporates euphemisms that foster increased anger and distance among characters whereas abyar’s film employs address terms that enhance feelings of solidarity and closeness. additionally, variations are observed in the application of repetition strategies and rising intonation; these techniques are utilized by both genders in track 143.the findings from this research hold potential relevance for linguists, social science researchers, media practitioners, and film critics alike.