تحلیل مولفه‌های معنایی واژگان حوزه طبیعت در نهج البلاغه با تکیه بر نظریه نشانداری

یکی از موضوعات مهم در این بحث بوده که در زبان‌ شناسی برگرفته از مکتب پراگ  است. نشان‌داری از حوزه واج شناسی  آغاز شده است؛ لیکن در بررسی‌های زبان‌شناختی از یک سو به سایر حوزه‌ها همچون ساخت واژه،  نحو و معنی‌شناسی گسترش یافت و از سوی دیگر در چارچوب‌های عام نظری مختلف، همچون رویکرد اصول و معیارها و دستور همگانی زایشی  از تعاریف متنوع برخوردار گردید. بر اساس نظر پالمر، هرگاه مولفه‌های معنایی یک واژه در کنار یکدیگرمبیّن یک مفهو  کلّی باشند که با خصیصه «عمومیت » همراه باشد، آن واژه از نظر معنایی، یک واژه «بی‌نشان » خواهد بود؛ اما چنانچه واژه‌ای دارای آحاد و مولفه‌هایی اخصّ و جزئی‌تر و منحصربه فرد باشد، به گونه‌ای که بتوان آن واژه را زیرمجموعه واژه «بی‌نشان» قلمداد نمود، در اینجا، خصیصه «نشانداری» را میتوان برای چنین واژه‌ای درنظرگرفت. اقسام نشانداری عبارت است از معنایی، صوری و رده‌شناختی. مولفه‌های معنایی  ویژگی‌های مفهوم واژه‌ها را تشکیل داده و وجوه اشتراک و افتراق آن‌ها را معین می‌کنند. بررسی نهج‌البلاغه که در آن انبوهی از واژگان متنوع در حوزه‌های متعدد به کار رفته است، می‌تواند جنبه‌های بسیاری را از اغراض صاحب این اثر ارزشمند آشکار سازد. مفهوم مکان و بویژه طبیعت از جمله واژگان پرکاربرد در نهج البلاغه به شمار می رود؛ فراوانی واژه‌های متنوع حوزه طبیعت در کتاب نهج-البلاغه نشان‌دهنده اهمیت مکان در باور امام علی(ع) است. در این پژوهش که با هدف کشف و تبیین جنبه‌های نشان‌‌داری واژه‌های مورد تحقیق، به رشته نگارش درآمده و مبتنی بر شیوه توصیفی - تحلیلی است، مشخص شد، در کلام امام علی(ع) واژه‌های نشان‌دار حوزه طبیعت در محورهای جانشینی و هم‌نشینی به صورت برابر به کار رفته است و هریک، نقشی یگانه در ایراد غرض معنایی برعهده دارند.

analysis of semantic components of words of nature in nahj al-balagheh based on markedness theory

one of the important topics in this discussion is that in linguistics, markedness is derived from the prague school. markedness has begun in the field of phonology; however, in linguistic studies, it expanded to other fields such as word construction, syntax and semantics, and has been used in different general theoretical frameworks, such as systemic functional linguistics and generative linguistics. according to palmer, whenever the semantic components of a word express a general concept associated with the attribute of generality, that word will be semantically an unmarked word; but if a word has specific and unique units and components, so that it can be considered as a subset of the unmarked theme, here, the attribute of markedness can be considered for such words. types of markedness are semantic, formal and categorical. semantic markedness form the properties of the meaning of words and determine their commonalities and differences. a study of nahj al-balagheh, in which a multitude of various words has been used in various fields, can reveal many aspects of the intentions of the speaker of this valuable work. the concept of place and especially nature is one of the most widely used words in nahj al-balagheh; the abundance of various words in the field of nature in nahj al-balagheh shows its importance n the belief of imam ali (as). in this study, the aim was discovering and explaining the markedness aspects of the words based on a descriptive-analytical method. it was found that, in the words of imam ali (as), the markedness words of nature in the axes of succession and companionship were used equally and each has a unique role in challenging the semantic purpose.