ارزیابی کیفیت ترجمه قرآن کریم براساس راهبرد «جبران» وینی و داربلنه؛ موردپژوهی ترجمه مکارم شیرازی، الهی قمشه‌ای و صادقی‌تهرانی از سوره یوسف

انتقال صحیح پیام به مخاطب در متون حساس دینی، ضرورت ویژه ای دارد. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به اهمیت این امر و نیز ضرورت پرهیز ترجمه از اظهارنظرهای شخصی، به ارزیابی ترجمه قرآن بپردازد. به عبارت دیگر هدف پژوهش، ارزیابی شیوه انتقال پیام در قرآن با نظر به پیامدهای آن می باشد. الگوی نظری این پژوهش، راهبرد «جبران» است که وینی و داربلنه از آن به عنوان راهبرد انتقال پیام یادمی کنند و تاکنون به طور مجزا در ارزیابی ترجمه ها مورد استفاده قرار نگرفته است. جبران تلاش برای انتقال پیامی است که درک آن برای خواننده دشوار است و با بازآفرینی، افت تاثیر متن مبدا را در مخاطب مقصد کاهش می دهد. به این معنا که مترجم با افزودن عناصری، به جبران آن چه در جایی از متن ترجمه کاهش یافته است، می پردازد. داده های پژوهش حاضر را آیاتی از سوره یوسف با ترجمه مکارم، قمشه ای و صادقی شکل می دهد. روش پژوهش نیز توصیفی-تحلیلی است به این صورت که پس از ذکر نمونه هایی از سوره موردنظر و توصیف نوع جبران صورت گرفته در آن ها (الزامی یا اختیاری)، کارآمدی استفاده از این راهبرد و پیامدهای اعمال آن تحلیل و ارزیابی خواهدشد. در پایان پژوهش پس از بررسی نمونه ها مشخص شد که جبران انجام شده توسط مترجمان، بیش از آن که الزامی باشد، اختیاری بوده است. در خصوص کارآمدی جبران ها باید گفت که بیشتر جبران های الزامی صورت گرفته، کارآمد بوده اما به طور تقریبی نیمی از جبران های اختیاری کارآمدی مطلوبی نداشته است. همچنین بسامد بالای جبران های اختیاری، نشانگر آن است که مترجمان در متن ترجمه تصرف داشته اند و اعمال نظر آنان خصوصاً قمشه ای، کاملاً در ترجمه مشهود است.

evaluation of the translation quality of the holy qur'an based on the compensation strategy of vinay and darbelnet; a case study of the translation of surah yusuf by makarem shirazi, elahi qomsheai and sadeghi tehrani [in persian]

it is very important to deliver the information to the audience in sensitive religious texts correctly. given the significance of this issue and the need to avoid translating from personal opinions, the current essay has attempted to examine the qur'anic translation. in other words, the purpose of the study is to assess the quran's method of message delivery in light of its implications. the compensation method, which vinet and darbelnet refer to as a message transmission strategy, is the theoretical model for this study. it hasn't been employed individually in the evaluation of translations by replicating the message, compensating attempts to send a message that the reader will find challenging to grasp while lessening the effect of the original material on the intended audience. this indicates that the translator makes up for parts of the translated text that was decreased by adding other parts. verse translations by makarem, qomshei and sadeghi from surah yusuf serve as the basis for the data in this study. the study approach is likewise descriptive-analytical in that after providing samples of the desired surah and outlining the sort of compensation made in them (required or voluntary), the effectiveness of employing this tactic and the results of its use will be examined and assessed. after reviewing the samples at the conclusion of the study, it was discovered that the translators' payment was voluntary rather than required. when it comes to compensation effectiveness, it should be noted that while the majority of obligatory compensations were efficient, only about half of the discretionary compensations were. additionally, the frequent use of optional compensations shows that the translators have authority over the translated material and that their ideas, particularly those of qomshehi, are fully applied.