ارزیابی تاثیرات عوامل قابل کنترل برجزایر شهری به روش رگرسیون چندگانه (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)

زمینه و هدف: جزایر حرارتی شهری به یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در مطالعات شهری شده و علاوه بر تاثیر اصلی در میانگین دما، جزایر گرمایی می‌توانند تاثیرات فرعی بر هواشناسی محلی را نیز داشته باشند. جزایر حرارتی شهری عمدتاً ناشی از گرمایش بیش از حد سطح و ذخیره گرما، انتشار آلودگی، گرمایش انسانی، مانع از گردش باد و تبخیر و تعرق کمتر است. روش بررسی: در پژوهش حاضر، با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا از سنجنده لندست 8 با ترکیب باند‌های حرارتی 10 و 11 برای بدست آوردن دمای سطح زمین در روز و از سنجنده مودیس برای بدست آوردن دمای سطح زمین در شب استفاده شده است. برای تعیین منطقه جزایر حرارتی در شهر از تحلیل‌های خودهمبستگی فضای جهانی و محلی موران و دومی تحلیل کانون داغ گتیس که هردو در نرم افزار آرک مپ انجام شده، برای بدست آوردن بیشترین تاثیر شاخص‌ها از تحلیل رگرسیون چندگانه خطی در نرم افزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج حاصله این چنین است که بیشترین نقاط داغ در زمان روز در منطقه شش اطراف فرودگاه تبریز با دمای27.27 درجه و در شب دما 17.07 در منطقه سه بود با توجه به تحلیل فضایی موران هردو جزایر حرارتی دارای الگوی خوشه‌ای بوده، با توجه به نتایج رگرسیون به صورت تک به تک بیشترین تاثیر در جزایر حرارتی شهری با امتیاز 0.700 فضای باز و بافت خاکی به دلیل ظرفیت حرارتی بالا بوده و در شب خنک ترین سطح بود و کمترین تاثیر فضای ساخته شده با بام‌های بازتابنده با امتیازمنفی 0.192 بود و اثرخنک کنندگی دارد و ارتفاع ساختمان‌ها با سایه اندازی و تراکم تصادفی اثر منفی در افزایش گرما داشتند. ولی شاخص تاثیر گذار بر جزایر حرارتی شبانه در شرایطی بود که تراکم ساختمانی متوسط و جهت گیری مناسب بوده ولی نسبت ارتفاع به عرض معبر یکی 1.31 ودیگری 0.825 بود که موجب احتباس گرما می شود.

assessment of impacts controllable factors on urban heat islands using multiple regression analysis (case study: tabriz metropolis)

background and objective: urban heat islands have become one of the most challenging issues in urban studies. in addition to their primary impact on average temperature, heat islands can also have secondary effects on local meteorology. urban heat islands are primarily caused by excessive surface heating and heat storage, pollution emissions, human heating, wind circulation barriers, and reduced evapotranspiration.methodology: in this study, the split window algorithm of landsat 8 sensor with a combination of thermal bands 10 and 11 was used to obtain land surface temperature during the day, and the modis sensor was used to obtain land surface temperature at night. to determine the heat island region in the city, global and local moran’s i autocorrelation analyses and getis ord gi hotspot analysis, both performed in arcmap software, were used. multiple linear regression analysis in spss software was used to obtain the maximum impact of indices.findings and conclusion: the results indicate that the hottest points during the day were in region 6 around tabriz airport with a temperature of 27.27 degrees celsius, and at night, the temperature was 17.07 degrees in region 3. according to spatial moran’s i analysis, both heat islands had a clustered pattern. according to regression results, open spaces and soil texture, with a score of 0.700, had the greatest impact on urban heat islands due to their high heat capacity and were the coolest surfaces at night. the least impact was from built spaces with reflective roofs, with a score of 0.192, which had a cooling effect. building height with shading and random density had a negative effect on increasing heat. however, the influential index on nighttime heat islands was in conditions where the building density was moderate and the orientation was appropriate, but the height to width ratio of the passageway was 1.31 and 0.825, respectively, which caused heat retention.