توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی شهرک شهید رجایی مشهد

زمینه و هدف: رشد شتابان شهرنشینی و افزایش میزان مهاجرت به شهرها، کمبود و‌ گرانی مسکن در کلان‌شهرها پدیده ناهنجار سکونتگاه‌های غیر‌رسمی را به وجود آورده است، که همراه با رشد بیکاری ، زمینه ‌آسیب‌های اجتماعی را فراهم می‌سازد. در مقاله حاضر ، راهبردهای اساسی توانمندسازی سکونت‌گاه غیر‌رسمی شهرک شهید رجایی مشهد مشخص شده است.روش بررسی: نوع پژوهش کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی _تحلیلی می‌باشدو از روش کتابخانه‌ای‌و‌میدانی درانجام پژوهش استفاده شده است. ابتدا برای شناسایی وضعیت شهرک شهید رجایی مشهد در سال 1400 با جامعه آماری 232616نفر از فرمول کوکران استفاده نموده و 383 نفر از ساکنان محدوده به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند.سپس با استفاده از این اطلاعات نقاط قوت،ضعف، فرصت و تهدید محدوده را به منظور طراحی ماتریس swot شناسایی‌کردیم. در نهایت برای امتیازدهی به هریک از موارد ماتریس swot به‌منظور شناسایی راهبردها و اولویت‌بندی آن‌ها با استفاده از ماتریس qspm، تعداد 50 پرسشنامه بین سازمان‌های مسئول و نخبگان دانشگاهی که دارای تخصص کافی پیرامون مسائل حاشیه‌نشینی می‌باشند به روش هدفمند توزیع گردید.یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج  نشان می‌دهد راهبرد کلی در محدوده برای اجرای توانمندسازی تدافعی بوده و راهبردهای ساماندهی کالبدی، محیطی و جمعیتی با ایجاد زیرساخت‌ها و تسهیلات شهری ،استفاده بهینه از زمین‌های موقوفه آستان قدس رضوی برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و کالبدی محدوده، توسعه متعادل عناصر شهری، تامین مسکن مناسب و زیباسازی در طراحی، ضمن حفظ هویت فرهنگی محدوده با بهره‌گیری از مصالح بومی و تلفیق آن با مصالح جدید، راهبردهای مهم توانمندسازی شهرک شهید رجایی محسوب می‌شوند.

empowering the informal settlement of shahid rajaei town of mashhad

background and aim: the rapid growth of urbanization and the increase in the amount of migration to cities, the lack and high cost of housing in big cities has created the abnormal phenomenon of informal settlements, which, along with the growth of unemployment, provides the basis for social damage. in this article, the basic strategies of empowering the informal settlement of shahid rajaei town of mashhad have been identifiedmethods: research method is applied and descriptive-analytical in nature and the library and field method was used in conducting the research. for this purpose, 383 residents of the area were selected using random sampling to distribute the questionnaire. in order to formulate the dimensions of empowerment in shahid rajaei town of mashhad, 50 questionnaires were distributed among the responsible organizations and academic elites who have sufficient expertise on marginalization issues, and we gave the points to the experts in the field of urban empowerment using the swot method. in the end, in order to present the main strategy for more efficient implementation of empowerment in shahid rajaei town by means of qspm and by asking experts in this field, we prioritized the strategies.findings and conclusion: of the results show that the general strategy in the area is to implement defensive empowerment and physical, environmental and population organizing strategies with the creation of urban infrastructure and facilities, optimal use of the endowment lands of astan quds razavi to reduce social and physical damage in the area, balanced development urban elements, provision of suitable housing and beautification in design, while preserving the cultural identity of the area by using local materials and combining them with new materials are considered important strategies for the empowerment of shahid rajaei town.