بررسی معماری بادپایه و راهکارهای به‌کارگیری آن در خانۀ فکری بندر لنگه

طراحی اقلیمی در یک منطقه، نقش بسزایی در شرایط آسایش محیطی دارد. در مناطقی با اقلیم خاص، این موضوع مهم‌تر است. باد نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری فرم شهر، جهت‌گیری و عرض معابر، قرارگیری خانه‌ها و گونۀ مسکن منطقه دارد. در مناطق ساحلی، گرما و رطوبت دو عامل اقلیمی غالب محسوب می‌شوند و باد پاسخ مشترکی برای کنترل این دو عامل است. مردم بومی با راهکارهایی سعی در استفاده‌ از باد برای ایجاد تعادل دمایی داشته‌اند. خانۀ فکری یکی از شاخص‌ترین خانه‌هایی است که رویکرد استفاده از باد را به‌عنوان یک عنصر اقلیمی برای رسیدن به آسایش دمایی پیش گرفته است. در خانۀ فکری راهکارهای متنوعی برای ایحاد تعامل بین باد و فضاهای خانه استفاده شده ‌است. در این پژوهش به بررسی و تحلیل تاثیر باد بر شکل‌گیری معماری بادپایه و راهکارهای به‌کارگیری آن در خانۀ فکری بندر لنگه پرداخته شده ‌است. مطالعات و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد در معماری بومی بندر لنگه، راهکارهای متفاوتی برای استفاده از باد در سکونتگاه‌‌ها استفاده شده ‌است که احیا و به‌روزرسانی آن‌ها می‌تواند پاسخ مناسبی برای چگونگی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در بندر لنگه باشد. در این پژوهش از روش مشاهدۀ میدانی، مطالعۀ کتابخانه‌ای و تفسیر اطلاعات و استدلال شهودی برای مطالعۀ راهکار‌های به‌کارگیری معماری بادپایه در خانۀ فکری استفاده شده ‌است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد، در معماری بادپایه خانۀ فکری چند مولفۀ اساسی از جمله هندسه، اختلاف سطح، تعریف فضا با مقیاس و کاربردهای مختلف که در فرم‌های متنوعی از فضا مشاهده شده، قابل ارزیابی است. طراحی اقلیمی متناسب با جریان باد در ویژگی‌هایی همچون برونگرایی جداره‌های بیرونی، درونگرایی فضاهای داخلی، تغییر شکل و ابعاد بادگیر و مطابقت آن با اقلیم، قراردادن فضاها در مسیر باد، ایجاد اختلاف سطح در خانه و ایجاد تهویه طبیعی تبلور پیدا کرده ‌است.

an investigation of wind-powered architecture in the ‘house of fekri’ in bandar lengeh port

the climatic design of a region contributes to its environmental comfort conditions. in regions with a special climate, this issue is of greater importance. wind plays a very crucial role in the form of the city, the orientation and width of roads, the location of houses, and the type of housing in the region. in coastal areas, heat and humidity are two dominant climatic factors that are controlled by winds. local people have tried to use the wind to balance the temperature. the ‘house of fekri’ is one of the most prominent houses that has adopted the approach of using wind as a climatic element to achieve temperature comfort. in this house, various strategies have been used to create interaction between the wind and the spaces of the house. this study attempts to examine the impact of wind on the formation of wind-supported architecture and scrutinizes its application in bandar lengeh. the ‘house of fekri’ has been investigated and analyzed. studies and field observations show that in the vernacular architecture of bandar lenge, different strategies have been used to use winds in settlements, and the revival and updating of those strategies contribute to renewable energy in bandar lenge. this study employed field observation, library study, data interpretation, and intuitive reasoning to study the strategies used for applying wind-powered architecture in the ‘house of fekri’ . the results of this research show that several basic components, such as geometry, level difference, definition of space based on a scale, and different applications, can be evaluated in the wind-powered architecture of the ‘house of fekri’ . climatic design aligned with the wind flow can be reflected in features such as the extroversion of external walls, introversion of internal spaces, changes in the shape and dimensions of the wind catcher and its compliance with the climate, the spaces placed in the direction of the wind, a level difference created in the house, and natural ventilation use.