ارزیابی «مصادیق بهره‌وری خردمندانه با رویکرد منظر شهری تاریخی» در شهر تالابی بندر خمیر

سرعت توسعه در شهرهای تاریخی و افزایش پیچیدگی کارکردهای شهری در دهه‌های اخیر سبب ایجاد تغییرات بسیار در محدودۀ تاریخی شهرها و رویارویی جریان‌های حفاظت و توسعه شده است. به‌دنبال تحولی که در دیدگاه امروزی نسبت به نحوۀ مداخله در بافت‌های تاریخی پدید آمده، یونسکو در سال 2011 توصیه‌نامه‌ای را دربارۀ رویکرد «منظر شهری تاریخی» برای حفاظت از میراث شهرهای تاریخی تصویب کرده است. «منظر شهری تاریخی» عرصه‌ای شهری است که محصول لایه‌بندی تاریخی از فرهنگ و ارزش‌ها و ویژگی‌های طبیعی در میان مراکز تاریخی است. در رهیافت منظر شهری تاریخی گام نخست به‌دست‌آوردن شناختی جامع از ابعاد مختلف شهر و ارزش‌های ملموس و ناملموسی است که در طول زمان آن را شکل داده‌اند. این رهیافت با حفاظت از ارزش‌ها، اصالت و یکپارچگی شهر در کالبد کنونی آن، از توسعۀ بی‌رویه جلوگیری کرده و با تاکید بر نقش جامعه در زندگی شهری پیوندی نوین بین گذشته و حال شهر ایجاد می‌کند. حفاظت شهری بر پایۀ رویکرد منظر شهری تاریخی، پاسخ‌گوی تداوم و پویایی شهر به‌صورت توامان است. این امر با درنظرگرفتن لایه‌های تبیین‌کنندۀ اهمیت معنایی شهر تاریخی، احترام و توجه به زمینۀ شهری، حفاظت را به محرکه‌ای برای توسعۀ موثرتر تبدیل می‌کند که موجب تغییرات پایدار در شهر می‌شود. با توجه به مشکلات کنونی در مدیریت شهرهای تاریخی ایران از جمله تقابل حفاظت و توسعه در سطوح مختلف کلان تا خرد توجه به این رویکرد در حفاظت و مدیریت شهرهای تاریخی ایران اهمیت به‌سزایی دارد. با توجه به اهمیت رویکرد منظر شهری تاریخی در مداخلات شهری، پژوهش حاضر، سعی در ارزیابی و بررسی مصادیق اجراشده‌ و وضع موجود شهری، شهر تالابی بندر خمیر دارد. در انتهای پژوهش نیز نتیجۀ ارزیابی اقدامات مدیریت شهری در شهر خمیر با توجه به تعریف منظر شهری تاریخی، حاصل می‌شود. روش تحقیق از نوع کیفی و روش جمع‌آوری اطلاعات در آن، کتابخانه‌ای و میدانی است.