تبیین مدل گردشگری پزشکی، با رویکرد تحلیل مضمون (تم) مطالعۀ موردی بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران

گردشگری پزشکی، مسافرت بیماران به سایر کشورها برای استفاده از خدمات درمانی ارزان‌تر و باکیفیت‌تر از کشور خود است که از زیر شاخه‌های گردشگری سلامت محسوب می‌شود. کارکرد اقتصادی و سیاسی گردشگری پزشکی از مهم‌ترین پیامدهای آن برای جامعة میزبان است. همچنین با توجه به الزامات قانونیِ اجرای آن سوال اصلی پژوهش این است «مدل مناسب جذب گردشگر پزشکی در بیمارستان‌های علوم پزشکی تهران چیست؟». بنابراین هدف اصلی پژوهش تبیین مدل جذب گردشگری پزشکی در بیمارستان‌های علوم پزشکی تهران و شناسایی مولفه‌های آن است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای و از نظر جمع‌آوری داده‌ها میدانی و از لحاظ فرایند اجرا از نوع کیفی است. به منظور طراحی مدل 13 نفر از مدیران و خبرگان بیمارستان‌های دولتی زیرمجموعة دانشگاه علوم پزشکی تهران با روش قضاوتی انتخاب و مصاحبة نیمه‌ساختاریافته‌ای صورت گرفت که براساس تحلیل مضمون محتوای مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل و کدگذاری شد و پس از سنجش پایایی (بازآزمون) و روایی (رفت و برگشتی‌بودن مصاحبه‌ها)، مدل پیشنهادی ارائه شد. هفت مضمون «کیفیت رفتاری کادر درمان، کیفیت تخصصی کادر درمان، هزینه‌های درمان، کیفیت مراکز درمانی، تصویر ادراک‌شده از برند پزشکی، کیفیت فرایند درمان و مولفه‌های مقصد درمان» در مدل شناسایی شدند. نتایج نشان داد که مضامین شناسایی‌شده در جذب گردشگر پزشکی موثر است.

explaining the medical tourism model using thematic analysisa case study of tehran university of medical sciences hospitals

medical tourism is the travel of patients to other countries to use cheaper and quality medical services than their own country, which is considered a sub-branch of health tourism. the economic and political function of medical tourism is one of its most important consequences for the host society. also, according to the legal requirements of its implementation, the main research question is “what is the appropriate model for attracting medical tourists to tehran medical sciences hospitals?”. therefore, the main goal of the research is to explain the model of attracting medical tourism in medical sciences hospitals in tehran and to identify its components. in terms of purpose, the research method is applied and developmental. the data was collected from the field using the qualitative method. to design the model, 13 managers and experts of public hospitals under tehran university of medical sciences were selected and a semi-structured interview was conducted, which was analyzed and coded based on theme analysis. after measuring the reliability (retest) and validity (reciprocity of the interviews) of the data, a proposed model was presented. based on the obtained model, seven themes were identified: “behavioral quality of the treatment staff, professional quality of the treatment staff, treatment costs, quality medical centers, the perceived image of the medical brand, the quality of the treatment process, and the components of the treatment destination. the results showed that, according to the fit indicators, the model has sufficient validity and the identified themes are effective in attracting medical tourists.