خوانش پیکربندی مجموعۀ تاریخی سعدالسلطنه قزوین با تاکید بر شکل و موقعیت عناصر کالبدی فضایی

اماکن تاریخی به‌مثابه‌ اجزای مهم و پر جاذبه‌ شهر همواره به‌عنوان مقاصد بازدید گردشگران حائز اهمیت، هویت و شخصیت‌اند. از نتایج سازمان‌دهی مطلوب این‌گونه فضاها ماندگاری ذهنی تجربه‌ فضایی، شکل‌دهی به قرارگاه تعاملات اجتماعی و تکرار بازدید مخاطبان است. هدف تحقیق حاضر تحلیل مولفه‌های اثرگذار کالبدی فضایی مجموعه‌های گردشگری شهری بر ارتقای خوانش‌پذیری و درنتیجه افزایش میزان بازدید و استفاده از آن‌هاست. این تحقیق با ترکیبی از روش‌های توصیفی تحلیلی، استدلال منطقی و موردپژوهی انجام شده و ابزار گردآوری داده‌ها مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای است. اهتمام بازسازی مجموعه‌ تاریخی سعدالسلطنه در بافت قدیم شهر قزوین در سالیان اخیر، جستجوی مفاهیم ساختار فضایی آن را به ‌عنوان فضایی پویا در قالبی بدیع به‌واسطه‌ استمرار حضور شهروندان، به موضوعی درخور تامل تبدیل کرده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد مولفه‌های اثرگذار کالبدی فضایی بر ارتقای خوانش‌پذیری و در نتیجه افزایش بازدید از اماکن تاریخی شامل گزینش‌پذیری فضا، رویت‌پذیری و نفوذپذیری بصری و حرکتی است. این عوامل در نمونه‌ مطالعه از طریق ایجاد میدان‌های دید گسترده و چند سویه در بخش‌های کانونی، ایجاد کوتاه‌ترین مسیرهای ارتباط‌دهنده میان مقاصد مهم درونی و توجه به سامان‌دهی مطلوب ورودی‌های بافت تاریخی، بر افزایش میزان بازدید موثر بوده است.

reading the configuration of the historical collection of saad al-saltaneh qazvin with an emphasis on the shape and position of spatial physical elements

historical places, as important and attractive parts of the city, always have importance, identity and personality as tourist destinations. one of the results of the optimal organization of such spaces is the mental permanence of the spatial experience, shaping the location of social interactions and repeating the audience’s visit. the aim of the current research is to analyze the physical and spatial components of urban complexes on improving readability and, as a result, increasing the number of visits and use of them. this research was conducted with a combination of analytical descriptive methods, logical reasoning and case study, and the data collection tools are field observations and library studies. in order to analyze the data regarding the spatial relations of the case study, the specialized software depthmap has been used. the restoration efforts of saad al-saltaneh complex in recent years have turned the search for concepts of its spatial structure as a dynamic space in an original format due to the continuous presence of citizens into a subject worthy of reflection. the results of the research show that the physical and spatial components affecting readability and as a result increasing visits to historical places include the selectivity of space, visibility and visual and movement permeability. these factors have been effective in increasing the number of visits by creating wide and multi-directional fields of view in the focal parts, creating the shortest connecting routes between important internal destinations and paying attention to the proper organization of the entrances of historical context.