نقش اسطوره‌ای - کارکردی چشمه‌علی دامغان در طول تاریخ

مطلوبیت فضای مصنوع، تقدس و زیبایی آن در ایران وابسته به حضور سه عنصر آب، درخت، کوه یا چارتاقی است. اهمیت این سه‌گانه در هویت‌بخشی و معنادهی به فضاهای ایرانی مکان‌های مختلف آیینی، شهر و روستا و یا ابنیه معماری را تعیین کرده‌است. این پیوند عاملی در خلق مکان به عنوان نقطه شروع یک مفهوم، منبع حیات و هدف کاوش یک اجتماع در خلق رویدادهای دیگر است. درک معنا در یک مکان طبیعت مبنا، برآمده از محرک و وجوه عینی است. در این فرآیند فضا با عناصر آن شناسایی می‌شود و زمینه را برای بروز معنا در مکان فراهم می‌کند. چشمه‌علی دامغان از نمونه‌های کهن سه‌گانه فضایی ایرانی است که مفاهیم غنی از اعتقادات و باورهای مردم را در وجوهی عینی، هویت بخشیده است. مفاهیم آیینی و قدسی چشمه‌علی دامغان، در نقش رسانه بیان ارزش معنا با عواملی چون رویدادها، آیین‌ها، رفتارهای اجتماعی و آرایش فضایی، عمل می‌کند و حدود ارزشی و معنایی در مکان را تعیین خواهد کرد. معنای مورد بحث در این مکان به تولید مکانی مفهومی اشاره دارد که توسط افراد به عنوان یک نتیجه طبیعی از تعامل متقابل با محیط ساخته شده آنها به وجود آمده است. هدف اصلی از حفاظت مفاهیم سه‌گانه قدسی در این مکان، تلاش برای حفظ و تداوم یک رابطه مبتنی بر تجربه بین افراد و محیط آنها است که از طریق آن مفهوم معنا پدیدار می‌شود. این مطالعه در پی پاسخ به این سوال است که دلیل اهمیت و قداست مکان چشمه‌علی دامغان در طول تاریخ چه بوده است؟ و امروزه نقش معنایی این مکان با چه مفهومی خوانش می شود؟ جهت خوانش نظام معنایی چشمه علی دامغان در طول تاریخ، روایت های مختلف این مکان در منابع متعدد تاریخی مطالعه شد. نشانه ها ومفاهیم چشمه علی، علاوه بر مصداق های فیزیکی و کاربردی، در تعاریف و روایت های اسطوره ای جهانگردان و جغرافی نویسان نیز بررسی شد . در راستای تکمیل و خوانایی مفاهیم این مکان ، در دوسته ارزش های بصری و کالبدی و ارزش های اسطوره ای ، اهمیت چشمه علی از حیث معنایی و تاریخی تفسیر و توضیح داده شد.

the mythological-functional role of cheshme ali damghan throughout history

the desirability of the artificial space, its sanctity and beauty in iran is dependent on the presence of three elements: water, trees, mountains or hills. the importance of this triad in giving identity and giving meaning to iranian spaces has determined various ritual places, cities and villages or architectural buildings. this link is a factor in the creation of place as the starting point of a concept, the source of life and the purpose of exploring a community in creating other events. understanding the meaning in a place is based on nature, arising from stimuli and objective aspects. in this process, the space is identified with its elements and provides the context for the emergence of meaning in the place.cheshme ali damghan is one of the ancient examples of the iranian spatial triad, which gave identity to the rich concepts of people’s beliefs and beliefs in objective aspects. ritual and sacred concepts of cheshma ali damghan, act as a medium to express the value of meaning with factors such as events, rituals, social behaviors and spatial arrangement, and will determine the value and meaning limits in the place. the meaning discussed here refers to the production of a conceptual place created by people as a natural result of their interaction with the built environment. the main purpose of protecting the three sacred concepts in this place is to try to maintain and continue a relationship based on experience between people and their environment, through which the concept of meaning