گردشگری منظر کاخ ایرانی توصیف و تبیین قصرقاجار تهران با رویکرد منظر

کاخ‌ شاخصۀ تمدن و قدرت یک حکومت و عنصری اثرگذار بر ساختار شهر و جنبه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ادوار تاریخی است. امروزه گردشگری کاخ نه فقط با هدف مشاهدۀ یک کالبد تاریخی بلکه به‌عنوان عنصری معنادار از جنبۀ نمادین تفکرات و باورهای گروه‌های قدرت صورت می‌گیرد. عدم توفیق رویکردهای جزءگرایانه برای دست‌یابی به جوهرۀ اصلی فرهنگ در گردشگری کاخ نیاز به اتخاذ رویکردهای کل‌نگر برای درک هویت این بنا دارد. هدف از این نوشتار تبیین مفهوم کاخ و بررسی چگونگی گذر از رویکردهای جزءنگر به نگرش‌های کل‌نگر در گردشگری کاخ‌هاست. بدین منظور شیوۀ تحلیل محتوای کاخ‌های ایرانی و نمونۀ موردی قصر قاجار تهران با دو نگرش توصیفی و تبیینی و روش بررسی تحولات تاریخی به‌کار گرفته شده‌ است. بر اساس یافته‌های پژوهش، اتخاذ رویکرد منظر در گردشگری به‌دلیل ماهیت کل‌نگر و ادارک همه‌جانبه، سبب خوانش و تبیین هویت کلیت کاخ به‌ مثابۀ یک متن در بستر شهر می‌شود. تببین قصر قاجار نیز نشان می‌دهد که این کاخ به لحاظ کالبدی و کارکردی و معنایی در سطح خرد، میانه و کلان بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی، تاریخی و طبیعی شهر اثرگذار بوده و از آن نیز تاثیر می‌پذیرفته است.