امکان‌سنجی اعمال قاعدۀ «تلازم حق و تکلیف» در حقوق مالی زوجین

قاعدۀ تلازم حق و تکلیف، یک قاعدۀ عقلی به منظور تنظیم مناسبات حقوقی در روابط اجتماعی است. از مهم‌ترین ساحت‌های قابل استناد به قاعدۀ مذکور، روابط حقوقی زوجین به خصوص در حوزۀ مالی است. سوال مطرح در این‌ رابطه، قابلیت استناد و امکان اعمال قاعدۀ مذکور، در مناسبات مالی زوجین است. اثر مهم متفرع بر سوال، امکان اثبات عقلی تساوی حقوقی زوجین است. این مقاله که با روش توصیفی-تحلیلی به نگارش درآمده است، استناد به قاعدۀ مذکور در روابط حقوقی زوجین را غیرقابل اثبات می‌داند. چالش اجرای قاعدۀ تلازم در حقوق زوجین به صورت عام و حقوق مالی زوجین به صورت خاص، به موارد نقض قاعده برمی‌گردد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با وجود موارد چالش‌برانگیزی همانند مهریه، اعتبار این قاعده محل تامل است. راهکار بیان شده به منظور برون رفت از چالش مذکور، توسعۀ تکالیف به موارد سلبی و از سوی دیگر توسعۀ تلازم مدنظر به تمام چهار نسبت ادعایی مطرح در نظریۀ هوفلد است؛ اما هر دو توسعه، با نوعی تصرف در قاعده همراه شده است که دراصل، ماهیت قاعده را با ابهام مواجه می‌کند. بر اساس یافته‌های این مقاله، استناد به قاعده، جهت اثبات تساوی مالی زوجین غیرممکن است.

feasibility of applying the rule of concomitance of right and duty in financial rights of couples

the concomitance of right and duty is a rational rule to regulate legal relationships in social interactions. one of the most significant areas where this rule can be invoked is in the legal relationships of couples, particularly in financial issues. objective, this study examines the applicability and feasibility of invoking this rule in couples’ financial relationships. the important implication of this question is the possibility of rationally proving the legal equality of couples. this paper, written using a descriptive-analytical method, indicates that invoking this rule in the legal relationships of couples cannot be proved. the challenge of applying the rule of concomitance in the rights of couples, in general, and their financial rights, in particular, stems from instances of violation of the rule. the findings of this study show that, despite challenging aspects such as dowry, the validity of this rule is questionable. the proposed solution to overcome this challenge includes expanding duties to negative cases and, on the other hand, extending the intended concomitance to all four relationships presented in hohfeld’s theory. however, both expansions involve modifications to the rule, which inherently obscure its nature. consequently according to the findings of this study, invoking the rule to prove the financial equality of couples is impossible.