واکاوی معنای واژه «جِلباب» در آیه 59 سوره احزاب و نقد دیدگاه‌‌های تفسیری پیرامون آن

مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که در آیه 59 سوره احزاب، مفسران و برخی از فقها، از واژه جلباب در استنباط حکم پوشش زنان استفاده کرده‌‌اند و به تناسب آن، دیدگاه‌‌های مختلفی در مدلول آیه بیان شده است، بخشی از اختلاف‌‌ها، به معنای جلباب بازمی‌‌گردد. این مقاله با روش کتابخانه‌ای و با رویکرد انتقادی، درصدد است تا معنای دقیقی از جلباب و تفسیر آیه ارائه دهد. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌دهد در دیدگاه مشهور، جلباب پوشش سراسری ازجمله سر، یعنی چادر است. دیدگاه دوم جلباب را پارچه‌‌ای می‌‌داند که سر و‌‌گردن و بدن را می‌‌پوشاند. در دیدگاه دیگر، اساساً مراد از جلباب، پوشش و حجاب نیست؛ بلکه علامتی است که زنان آزاد را از دیگر زنان متمایز می‌‌کرده و یا امری تشریفاتی و مخصوص همسران پیامبر(ص)، زنان سادات و همسردار است. هر سه دیدگاه به دلیل اشکالاتی که دارد، قابل پذیرش نیست. براساس استعمالات فرامتنی جلباب، مانند استعمال عرفی در روایات و نقل‌‌های تاریخی، جلباب، بالاپوشی است که تمام بدن را دربرمی‌‌گرفته است، ولی الزاماً در معنای آن، پوشش سر وجود ندارد، هرچند قابلیت افکندن روی سر را داشته است. جلباب همچنین مختص به زنان هم نبوده است و بنابراین نحوه پوشش سر، موردنظر این آیه نیست؛ بلکه این حکم در آیه 31 نور آمده است. نتیجه اینکه آیه مورد بحث، بر طریقیت جلباب در نحوه پوشش بدن زنان - به جز سر- و عفت‌‌ورزی حداکثری دلالت می‌‌کند.

exploring the meaning of the term jilbab in verse 59 of surah al-ahzāb and interpretative views on this term: a review

objective the primary issue of this study is that interpreters and some jurists have used the term jilbab from verse 59 of surah (chapter) al-ahzāb to derive the ruling on women’s dress code. consequently, various interpretations of the verse have been presented, with some differences attributed to the meaning of jilbab. using a library method and a critical approach, this study provides an accurate definition of jilbab and an interpretation of the verse. its findings indicate that the predominant view is that jilbab refers to a comprehensive covering, including the head, i.e. a chador. another view considers jilbab to be a garment that covers the head, neck, and body. another perspective suggests that jilbab is essentially not a covering or hijab, but rather a distinguishing marker for free women from the other women, or a ceremonial garment specific to the prophet’s wives, the prophet’s women, and sadāt and married women. all three views are not fully acceptable due to their inherent issues. according to the extratextual usage of jilbab, such as its customary use in narrations and historical reports, jilbab is an outer garment covering the entire body. although it could be worn over the head, it does not necessarily include a head covering. additionally, jilbab has not been exclusive to women. therefore, the manner of head covering is not the focus of this verse, as this ruling is found in verse 31 of surah an-nur. consequently the verse in question indicates the use of jilbab for the body covering of women - excluding the head - and for maximum modesty.