مبانی دلالی و شاخصه‌های روشی و آثاری گرایش اجتماعی تفسیر

از تحوّلات بسیار مهم تفسیر قرآن کریم در دوره معاصر، پیدایش گرایشی جدید به نام تفسیر اجتماعی است. هدف این گرایش خروج قرآن کریم از انزوا و تبدیل آن به منبعی پویا برای رفع شبهات وارد بر دین در عرصه‌های جدید زندگی اجتماعی، پاسخ‌گویی به نیازهای جدید زندگی اجتماعی و درمانی برای دردهای متاثر از جلوه‌های جدید زندگی اجتماعی است. بروز این گرایش تفسیری با مواجهه جوامع اسلامی و تمدن غرب و چاره‌جویی برای درمان انحطاط جوامع اسلامی از سوی مصلحان به‌وسیله بازگشت به قرآن کریم نمود پیدا کرد. برای این گرایش تفسیری مبانی و شاخصه‌هایی شمرده‌شده است. تعدادی از شاخصه‌های ذکرشده خالی از اشکال نبوده و نمی‌توان آن‌ها را از شاخصه‌های این گرایش تفسیری محسوب کرد. برخی از عناوین شاخصه‌ها دقیق نیستند و برخی از شاخصه‌ها در گرایش‌های تفسیری دیگر نیز مشاهده می‌شوند. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی است درصدد است تا به نقد و بررسی مبانی دلالی و ویژگی‌های روشی و آثاری این گرایش تفسیری بپردازد و با معرفی بیشتر این گرایش زمینه را برای بهره‌مندی بیشتر از آن فراهم آورد.

basics of brokerage and methodological and works indicators of the social trend of interpretation

one of the most important developments in the interpretation of the holy qur’an in the contemporary era is the emergence of a new orientation of study called social interpretation. the goal of this orientation is to leave the holy qur’an out of isolation, by turning it into a dynamic source for solving doubts about religion in new areas of social life, responding to the new needs of social life and treating harms affected by the new manifestations of social life. this interpretive orientation was emerged as a result of the confrontation between islamic societies and western civilization and the reformers’ search for a solution to the decline of islamic societies by returning to the holy qur’an. there are foundations and indicators have been mentioned for this orientation. some of the stated indicators are not free of problems, some of them are not accurate and some others are not independent but also observed in other interpretation orientations.this research, with a descriptive-analytical method, aims to review the semantic foundations, methodical and effective indicators of this interpretative orientation, in order to provide the basis for further benefit from it.