بررسی قرآنی نقش آرامش‌آفرین صداقت و موارد استثنایی آن در جامعه اسلامی

بر اساس آیات و روایات، یکی از فنهای اساسی و بسیار مهم در باب تحصیلآرامش در جامعه اسلامی، صداقت است که افراد از آن غافل هستند یا درکصحیحی از نقش آن ندارند. یکی از سوالات اساسی آن است که آیات و روایاتچگونه از طریق موّلفه رفتاری صداقت و موارد استثنای آن، اسباب ایجاد آرامش در جامعه را فراهم می نمایند؟ هدف این تحقیق نشان دادن نقش موّلفه رفتاری صداقت در تحصیل آرامش فردی و جمعی با روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی برآیات و روایات است. بر این اساس، نخست تفاوت بنیادی دین اسلام با مکاتب اخلاقی در صداقت مطرح و پسازآن اقسام صداقت و ابعاد هر یک در تحصیل آرامش در جامعه بررسی گردید. به جهت ارائه بستهای جامع، درنهایت، رفتارهای جایگزین صداقت در موارد خاص و موارد استثنای صداقت و نقش آنها درتحصیل آرامش افراد جامعه نیز موردبررسی قرار می گیرد. ازجمله نتایج تحقیق ازمنظر آیات و روایات آنکه: صداقت دو بعد فردی و اجتماعی دارد که هر یک نقشی بسزا در تحصیل آرامش دارد. ازجمله موّلفه های رفتاری جایگزین صداقت میتوان به توریه و دقیق صحبت نمودن اشاره نمود که هر یک می توانند در برخی مواضع در جامعه آرامش آفرین باشند. موارد استثنایی مولفه رفتاری صداقت هم اموری همچون مصلحت حفظ جان، مال و آبرو، مصلحت اصلاح ذات البین،خدعه در حرب و ایجاد الفت در میان خانواده است.

a qur’anic study of the role of honesty in creating serenity and its exceptions in the islamic society

according to the verses and narrations, honesty is one of the basic and veryimportant methods for creating serenity and peace in the islamic society, whichpeople overlook or do not properly realize its role. one of the basic questionsis how the verses and narrations provide a way to create serenity in societythrough behavioral components of honesty and its exceptions? the purposeof this research is to explain the role of the behavioral component of honestyin achieving personal and social peace using a descriptive analytical methodbased on verses and narrations. in this regard, first, the fundamental differencebetween islam and ethical schools about honesty was presented, then the typesof honesty and the dimensions of each of them in obtaining peace and serenityin society were examined.finally, in order to provide a comprehensive package, the alternative behaviorsof honesty in special cases and its exceptions and their role in achieving thecalmness of people in society were examined. among the results of the researchfrom the perspective of verses and hadiths, honesty has two dimensions, personaland social, each of which has a significant role in achieving peace. among thealternative behaviors of honesty, we can point out tawriyah and truthful speech,which can be a factor of peace in some cases in society. the exceptional casesof the behavioral component of honesty are issues such as the expediency ofsaving life, wealth and honor, the expediency of reconciling relations amongpeople, deception in war, and the creation of discord among family members.