بررسی و تحلیل آرایه‌های بدیعی در سوره‌ی مائده

بافت بلاغی قرآن کریم یکی از وجوه اعجازی به شمار می آید که این کلام آسمانی را فراتر از هر متنی در زبان عربی قرار می دهد. قرآن کریم با یک انتظام زیبا و منحصر به فرد به آرایه های بدیعی مزیّن گشته است؛ این آرایه ها آیات را در برابر چشم و گوش بیننده متجلی می سازند و روح و روان شنونده را صفا می بخشند. در کلام الهی کارکرد آرایه های بدیعی برای بیان معنی مورد نظر است که به صورت های بلاغی گوناگون به کار رفته است. در این راستا، علم بدیع که بخشی از علم بلاغت است از دانش‌هایی است که بر بایستگی آن در دانش تفسیر پافشاری شده است. نگارنده در این پژوهش قصد دارد به شیوه توصیفی- تحلیل و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، آرایه های بدیعی اعم از محسنات معنوی و محسنات لفظی سوره مائده را استخراج نموده، به بررسی و تحلیل آن ها بپردازد. سوره مائده پنجمین سوره قرآن است که 120 آیه دارد و در مدینه نازل شده است. آرایه‌های بدیعی این سوره، کلام الهی را به صورت زیبا و دلنشین جلوه‌گر نموده است. با بررسی آیات این نتیجه حاصل شد که جناس و به‌ویژه جناس اشتقاق بیشتر از دیگر محسنات به کار رفته است و همچنین هماهنگی معانی قرآن با الفاظش به‌گونه‌ای است که گویا معانی برای الفاظ ساخته شده و الفاظ همچون قالبی برای معانی درنظر گرفته شده اند. با تحلیل آرایه های به کار رفته در این سوره، زیبایی های موسیقی کلام که سبب ایجاد تناسبات و روابط معنایی خاصی بین کلمات است، نمایان تر شده، فهم و تفسیر مفاهیم این سوره میسرتر می‌شود.