ارزیابی دیدگاه معاصران و نظریه نظم عبد القاهر جرجانی

نظریه نظم جرجانی از نظریات بنیادین و مهم در زبان شناسی است که ارتباط عمیق و همه جانبه ای با آراء نوپردازان و زبان شناسان معاصر دارد.به نظر جرجانی ارزش هر اثر ادبی متمایز به وجود نظم در آن است.وی به عنوان فردی که عقیده دارد نظریه نظم برخاسته از ترکیب الفاظ و پیوستگی معانی نحوی است، بر آن است تا وقتی که این پیوستگی در معانی نحوی مدنظر قرار نگیرد، هیچ چینشی متن محسوب نمی شود.نظریه نظم مبتنی بر مبانی مهمی چون ارتباط لفظ و معنا،چینش نحوی الفاظ و اصالت معناست.جرجانی را می‌توان خالق دیدگاه‌های نو در بلاغت دانست که برخلاف طرفداران لفظ یا معنا، نظریه خود را بر مبنای ارتباط میان این دو تدوین نمود.این پژوهش بر آن است تا با روشی توصیفی- تحلیلی ابتدا به تبیین آراء جرجانی پرداخته و سپس به واکاوی نظریه نظم در آراء معاصران بپردازد. نتیجه بررسی‌ها بیانگر این مطلب است که بلاغت مدرن اشتراکات فراوانی با اندیشه‌های عبدالقاهر جرجانی در قرن پنجم دارد و حاکی از پیشگامی جرجانی در این مبانی است که تا روزگار کنونی هم ادامه دارد.