بررسی معنا شناختی واژه لطیف در قرآن

معناشناسی یکی از شاخه های زبانشناسی نوین است که تاریخچه طولانی دارد و ریشۀ برخی مباحث واندیشه های آن به گذشته های دور بازمی گردد. معناشناسی، به مثابه یک نظریه که به بررسی معنا در ساختارکلام می پردازد، از اواسط قرن نوزدهم پا به عرصۀ زبان شناسی نوین گذاشت. ماکس مولر و میشل بریال نخستین بنیانگذاران آن بودند. «چندمعنایی»یکی از شاخه های دانش معناشناسی است. این شاخه وجوه متعدد معنایی را، با توجه به روابط همنشینی واژگان در سطح جمله و بستر کلام، مورد بررسی قرار می دهد یکی ازمهم ترین محورهای پژوهش قرآنی، کشف و تبیین دقیق معانی آیات و گزاره های متشابه است. بی تردید فهم و دریافت معانی قرآن، بدون شناخت و درک معانی واژگان، ممکن نیست. با توجه به چنین ضرورتی،این پژوهش، با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و استخراج شواهد براساس نظریۀ معناشناسی و شاخۀچندمعنایی، به توصیف و تحلیل معنایی واژۀ«لطیف» در قرآن کریم و استخراج وجوه معنایی آن پرداخته است.واژۀ لطیف 7 مرتبه در قرآن کریم به کار رفته است؛ یک بار هم با ساختارفعل تاکیدی به صورت وَلیَتَلَطَّف آمده است این پژوهش بااستناد به تفاسیر قرآنی موجود، به این نتیجه رسیده است که این واژه در بافت موضوعی سوره ها و آیات شریفه، ازطریق روابط همنشینی با واحدهای دیگر در بستر کلام، ساختاری چندمعنایی یافته است و مولفه هایی ازقبیل «رفق ومدارا»، «درک نشدن با حواس»، «احسان ونیکی»، «نفوذ در موجودات»، «دقتِ عمل وحساسیت»، «حسنِ تدبیر»و«باریک بینی وریزه کاری»را دربر می گیرد.