آینده‌نگری جمعیت روستایی با تاکید بر نقش مهاجرت ( مطالعه موردی: شهرستان ورزقان)

آینده‌نگری و به سبب آن، آگاهی از ترکیب آینده جمعیت روستایی می‌تواند نقش موثری در توسعه و نیز کاربست سیاست‌های درست در ساختار برنامه‌ریزی منطقه داشته باشد که تحقیق حاضر به تحلیل آن با تاکید بر نقش مهاجرت در شهرستان ورزقان پرداخته است. ازنظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ روش‌شناسی، مربوط به روش‌های ترکیبی (آمیخته) از نوع همگرا است. در بخش کیفی از روش فراترکیب و در بخش کمی از آینده‌نگری جمعیت در افق 15 سال با استفاده از نرم‌افزار اسپکتروم استفاده شده است. در تحلیل کیفی علل و پیامدهای مهاجرت، درمجموع تعداد 9 مقوله در مورد علل و زمینه، 8 مقوله در مورد پیامدها و 10 مقوله به‌عنوان راهکار شناسایی شده است. نتایج آینده‌نگری شاخص‌های جمعیتی حاکی از کاهش تدریجی میزان‌های نرخ حیاتی بوده که نرخ رشد جمعیت به 84/0 و نسبت جنسی به رقم 49/103 خواهد رسید. نرخ جمعیت سالخورده افزایش یافته و انتظار می‌رود در افق 1411، جمعیت زیر 14 سال 23 درصد، جمعیت 15 تا 64 ساله 67 درصد و جمعیت بالای 65 سال 10 درصد جمعیت منطقه مورد‌مطالعه را به خود اختصاص دهند. اعتبار‌بخشی و تفسیر داده‌های کمی-کیفی نشان می‌دهد شاخص‌های «کاهش نسبت جنسی، کاهش نسبت کودک به زن، کاهش میانگین سن باروری و پیری جمعیت» که به‌عنوان پیامد مهاجرت روستا- شهری توسط نتایج کیفی تحلیل شناخته شده‌اند، در تحلیل کمی و آینده‌نگری جمعیت نیز مطرح بوده و همواره این شاخص‌ها در افق 15 ساله با یک روند کاهش تدریجی روبرو خواهند بود.

future of rural population with emphasis on the role of migration (case study: varzeqan county)

foresight and awareness of the future composition of the rural population can play an effective role in the development and application of principled policies in the planning structure of the region, which the present study has analyzed with emphasis on the role of migration in varzeqan. this research is applied, descriptive-analytical and combined in terms of purpose, nature and methodology, respectively. in the qualitative part, the meta-combined method has been used and in the quantitative part, the population foresight in the horizon of 15 years has been done by using spectrum software. in the analysis of the causes and consequences of migration, 9 categories about the causes and context, 8 categories about the consequences and 10 categories have been identified as solutions. the results of the forecast of demographic indicators indicate a gradual decrease in the rate of vital rates, which will increase the population growth rate to 0.84 and the sex ratio to 103.49. the aging population rate is expected to reach 23% in the 1411 horizon, 23% in the under-14 population, 67% in the 15- to 64-year-old population and 10% in the over-65 population. also, the interpretation of quantitative-qualitative data shows that the indicators of decrease in sex ratio, decrease in child-to-woman ratio, decrease in mean reproductive age and population aging, which are known as the consequences of rural-urban migration, have been considered in quantitative and futures analysis. these indicators will always face a gradual decline over the 15-year horizon.