تبیین و نقد نگرش استاد خسروپناه پیرامون تحول در علوم انسانی

استاد خسروپناه بر آن است که برای ایجاد تمدن اسلامی به علوم انسانی اسلامی نیاز داریم. وی نسبت تمدن اسلامی با تمدن غرب را «گزینش» می‌داند و برای پالایش متافیزیک ضد دینی علوم موجود، از دین مدد می‌جوید و برای تامین متافیزیک فلسفی علوم به فلسفه‌ی صدرایی رجوع می‌کند و در نهایت، پس از آسیب‌شناسی فلسفه‌ی اسلامی با روش ابداعی «دیدبانی» (تاریخی منطقی)، «حکمت خودی» را پی می‌ریزد. در فلسفه‌ی تاسیسی استاد خسروپناه، هر یک از عوارض و احکام انضمامی یا انتزاعی و استنتاجی وجود انضمامی انسان، موضوع کلانی می‌شود که عوارض و احکام آن، فلسفه‌های مضاف به حقایقی را پدید می‌آورند. ایشان با روش دیدبانی، به بازنگری فلسفه‌های علوم و خود علوم می‌پردازد و متافیزیک تولیدشده را نخست به فلسفه‌ی هر علم و سپس به خود علوم اشراب می‌کند تا علم دینی به‌دست آید. اما نتیجه چنین اندیشه‌ای علمی، فلسفی خواهد بود، نه تمدنی بر محور وحی و آموزه‌های انبیا. نقدهای دیگری نیز از جمله «بنای آن بر فرض ظرفیت دستگاه فلسفی صدرایی برای ورود به عرصه‌ی مدیریت علوم و بحث از فلسفه‌های حقایق» هم درباره‌ی این نظریه‌ی استاد خسروپناه مطرح شده است. در این نوشتار بعد از بیان ضرورت جست‌وجوی علم دینی، به طرح دیدگاه در دو حوزه‌ی «چیستی علمِ مدرن» و «چیستی دین» می‌پردازیم تا به فهم نظریه‌ی علم دینی این صاحب‌نظر نزدیک‌ شویم.

explaining and criticizing professor khosrowpanah’s attitude about evolution in the humanities

professor khosrupanah believes that we need islamic humanities to create islamic civilization. he considers the relationship between islamic civilization and western civilization as a &choice& and seeks help from religion to refine the anti-religious metaphysics of existing sciences and turns to sadra’i philosophy to provide the philosophical metaphysics of sciences and finally, after pathologizing islamic philosophy with the innovative method of &observation& (historical-logical), he discovers &self-wisdom&. in the founding philosophy of professor khosrupanah, each of the concrete or abstract and inferred complications and rulings of the concrete existence of man becomes a big issue, whose complications and rulings give birth to philosophies that add to the facts. he revises the philosophies of sciences and the sciences themselves with the method of observation, and applies the generated metaphysics first to the philosophy of each science and then to the sciences themselves, so that religious science is obtained. but the result of such a scientific and philosophical thought will be, not a civilization based on the revelation and teachings of the prophets. other criticisms have also been raised about this theory of professor khosrupanah, including &its basis on the assumption of the capacity of sadra’s philosophical system to enter the arena of science management and discussion of the philosophies of truths&. in this article, after stating the necessity of searching for religious science, we will discuss the two fields of &what is modern science& and &what is religion& in order to get closer to the understanding of the theory of religious science of this expert.