علم خداوند و کیفیت تعلق آن به مخلوقات

علم خداوند و کیفیت تعلق آن به مخلوقات از مباحث مهم فلسفه‌ی اسلامی است. اندیشمندان مسلمان از رهگذر عقل و نقل به ارزش این موضوع پی برده و با بحث درباره‌ی آن کوشیده‌اند بهترین تحلیل موافق با عقل و بیانات هستی‌شناسانه‌ی نقلی را به‌دست آورند. از دیدگاه ملاصدرا کیفیت علم خداوند به‌گونه‌ای است که به ایجاب فاعل و قابل بودن، یا کثرت در ذات خداوند نمی‌انجامد که این مسئله خود از دشوارترین مسائل فلسفی شمرده می‌شود. همچنین، او معتقد بود حتی بوعلی نیز با وجود ذکاوت بی‌نظیرش و شیخ اشراق با همه‌ی صفای ذهن و حکمت و مرتبه‌ی کشف وافرش، در این راه لغزیده‌اند، چه رسد به دیگران. این پژوهش به شرح هشت نظریه درباره‌ی علم خداوند به اشیاء می‌پردازد و به‌اختصار آنها را نقد می‌کند؛ از جمله: ثابتات ازلیه، مُثُل افلاطونی، علم ارتسامی فعلی، اعیان ثابته، علم حضوری اشراقی را بررسی می‌کند.

god’s knowledge and how it covers the creatures

god’s knowledge and how it covers the creatures is among the important discussions in islamic philosophy. muslim thinkers have found the value of this subject through rational and transmitted points, and have attempted to discuss it to achieve the best analysis in line with reason and transmitted ontological statements.in mulla sadra’s view, the quality of god’s knowledge is such that it does not lead to the necessity of god’s agency and capability or plurality in god’s essence – one of the most difficult issues in philosophy.similarly, he believes that even avicenna despite his unparalleled ingenuity, and sheikh of illumination despite his vivid mind and philosophy as well as his high rank in intuition, have made mistakes, let alone others.this study explains eight theories about god’s knowledge of things, and criticizes them in brief. among them are pre-eternity subsistents, platonic ideals, representative active knowledge, immutable objects, intuitive illuminative knowledge.