بازتقریر استدلال‌های قیاسی حوزۀ نفس در پارادایم نظری ابن‌سینا

ارائۀ استدلال در قالب دستگاه منطقی یکی از روش های بیان است که با کارکردی اثباتی به جهت اتقان، دارای بیشترین تاثیر بر مخاطب مستفهم امروزی است که طالب اختصاراست؛ نگاه متفاوت ابن سینا به نفس‌ به عنوان فیلسوفی که پزشک است، واکاوی متافیزیکی و فیزیکی وی در نفس‌شناسی، نوآوری‌های او در مباحثی چون اثبات وجود نفس، حدوث و قدم نفس، تجرد نفس و خلود آن موجب‌شد پژوهش حاضر با هدف بازتقریر استدلال های قیاسی حوزۀ نفس در پارادایم نظری ابن سینا به صورت بندی استدلال های او در قالب دستگاه قیاسی بپردازد و نسلی را که در مسائل نظری هستی‌شناسی، تابع استدلال و اختصار است با پارادیم ابن‌سینا آشناسازد. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است و با توجه به ماهیت پژوهش و نوع نگرش به موضوع، داده ها و اطلاعات به روش اسنادی جمع‌آوری و با رویکردی منطقی، بازتقریر شده است. یافته ها نشان داد ابن سینا با ارائۀ عناصر حجّت و انواع براهین، حیطۀ شناختی و معرفتی مخاطب را سرشار از داده‌های معرفتی می‌کند تا راه عقل نظری را برای فهم حقیقت و واقعیت، هموار نماید. نتایج حاکی از آن است که نفس شناسی ابن سینا بر سه محور تجرد، حدوث و خلود استواراست و دلایل وی در این حوزه مبتنی بر مفاهیم معقول اولیه و معقولات ثانویه فلسفی است.

restatement of deductive arguments of the sphere of the soul in avicenna’s theoretical paradigm

presenting arguments in the form of the logical system is one of the methods of statement that, with its verifying function for certainty, has the highest impact on today’s audience who demands brevity. avicenna’s different look at the soul, as a philosopher who is also a physician, his metaphysical and physical explorations in studying the soul, his innovations in discussions such as proof of existence of the soul, the origination and immortality of the soul, and the immateriality and eternity of the soul caused the present study to aim at restating the deductive arguments of the sphere of the soul in avicenna’s theoretical paradigm and formulating his arguments in the form of a deductive system, familiarizing a generation who follows reasoning and brevity in theoretical issues of ontology with avicenna’s paradigm. the research method was descriptive-analytical and, considering the nature of the study and the type of attitude towards the subject, the data were gathered through documentary method and restated with a logical approach. the findings showed that avicenna filled the cognitive and epistemic sphere of the audience with epistemic data by presenting elements of proof and types of demonstration to pave the way of the theoretical intellect to understand truth and reality. the results suggest that avicenna’s knowledge of the soul was founded on three axes of immateriality, origination and eternity; and his reasons in that sphere are based on primary intelligible concepts and secondary philosophical intelligible ideas.