تناسخ و اقسام آن با تاکید بر تناسخ ملکوتی در فلسفه ملاصدرا و متون دینی شیعه

تبیین فلسفی مفاهیم دینی از رسالت‌های فلسفه اسلامی است. آنچه قبل از ملاصدرا به‌عنوان تناسخ شناخته می‌شود، صرفاً تناسخ ملکی است که زوال روح از بدنی و پذیرش آن در بدنی دیگر است. ملاصدرا برای تبیین برخی از مفاهیم دینی، اصطلاح دیگری برای تناسخ با عنوان تناسخ ملکوتی ساخته است و بسیاری از مباحث دینی و تجارب عرفانی را به کمک آن شرح می‌دهد. ما در این مقاله ابتدا به مبانی خاص فلسفه ملاصدرا پرداخته‌ایم که به تبیین مفهوم تناسخ و اقسام آن کمک می‌کند و سپس تبیین فلسفی او از تناسخ ملکوتی را بیان کرده‌ایم، آنگاه آیاتی را بررسی کرده‌ایم که هر یک از اقسام تناسخ را نشان می‌دهند، و در نهایت، مباحث مرتبط با تناسخ در روایات را جمع‌بندی کرده‌ایم.

reincarnation and its various types with an emphasis on celestial reincarnation in mulla sadra’s philosophy and shia religious texts

philosophical explanation of religious concepts is one of the missions of islamic philosophy. what was known as reincarnation before mulla sadra is just the worldly reincarnation (tanāsukh mulkī) in the sense of removal of the soul from one body and its transference into another one. for explaining some of the religious concepts, mulla sadra fabricated another term for incarnation: celestial reincarnation (tanāsukh malakūtī), expositing many religious discussions and mystical experiences by using it. here, we have firstly dealt with the special foundations of mulla sadra’s philosophy that help us in explaining the concept of reincarnation and its various types; then, we have stated his philosophical explanation of celestial reincarnation. afterwards, we have investigated those quranic verses that show various types of reincarnation. finally, we have summarized the discussions related to reincarnation in traditions.