کرامت انسان در اسلام و کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن

کرامت انسان از مهم‌ترین پرسش‌های پیش روی متفکران است. نگرش به این مساله دارای اهمیت و کارکرد خاص خود از منظر الهی و سرمدی است؛ زیرا محدودیت‌های نگرش‌های تجربی انسانی را ندارد. بر این اساس می‌توان به مبانی مهم کرامت انسان، چون نحوه‌ی خلقت و دمیده شدن روح الهی در او، اعطای موهبت عقل، آزادی و اختیار، اعطای امانت الهی و پذیرش آن از سوی انسان و کسب مقام خلیفة اللهی اشاره کرد. نتایج مهم چنین کرامتی متعدد است که از جمله‌ی آنها می‌توان به اشرف مخلوقات بودن، حق برابری، حق آزادی، بهره‌مندی از همه‌ی حقوق فردی و اجتماعی، اصالت ارزش‌های اخلاقی و نظایر آنها اشاره کرد. اهمیت کرامت ذاتی و اکتسابی انسان و نتایج مترتب بر آن در به‌کارگیری آن در همه‌ی ابعاد زندگی آدمی، به‌ویژه قانون‌گذاری‌ها و برنامه‌های کلان و رسیدن به میثاق‌های جهانی همچون اخلاق جهان‌شمول است. در این مقاله، ضمن تبیین مبانی کرامت انسان از منظر الهی و سرمدی قرآن، نتایج آن در ابعاد گوناگون زندگی و تجلیات آن در قانون اساسی ایران بررسی شده و در نهایت با مواد اعلامیه جهانی حقوق بشر مقایسه می‌گردد.

human dignity in islam and its social and political funcions

human dignity is one of important issues for thinkers. seeing it from a divine, eternal viewpoint has a outstanding role; because such a approach does not suffer from human experience limitations’. thus, one could emphasis on main bases of human dignity, such as creation, having intellectual faculty, freedom and free will, man undertaking divine trust and becoming god’s viceroy in the earth. such dignity has a significant consequence, to name a few, being the most honored creature, rights of equality and freedom, benefited from every single induvial and social rights, etc, could be mentioned. the significance of inborn and acquired human dignity and its consequences is in every aspect of his life, particularly in laws and macroplans, as well as reaching to a cosmopolitan morality. explaining the bases of human dignity from a divine viewpoint, its implications in different areas of life and its reflections in constitution of iran have been discussed in this paper; afterwards, there is a comparison with universal declaration of human rights.