جایگاه ارث اموال دیجیتالی در حقوق ایران

قلمرو اموال دیجیتال گستره‌ای جدید در جهان فنّاوری است که باید در رشته‌های مختلف، خاصه حقوق، بدان پرداخته شود. در کشور ما هنوز مقنن نص صریحی درخصوص ارث اموال دیجیتالی پیش‌بینی نکرده است. وانگهی مانند حقوق مالکیت فکری با آن‌که اموال دیجیتالی غیرمادی‌اند، دارای اثر مادی خواهند شد؛ ازجمله حق اختراع و حق مولف که در حقوق ایران به‌رسمیت شناخته شد. اموال مجازی نیز مانند مالکیت فکری قابلیت لمس فیزیکی ندارند، اما دارای همین آثار مالی هستند و قابلیت آن را دارند که در زمرۀ اموال و ترکه درآیند. یافته‌ها حاکی از آن است که تاکنون ارث اموال دیجیتالی در حقوق ایران، هنوز رسوخ پیدا نکرده است و قوانین داخلی در این خصوص جنبۀ تقنینی نیافته و تحولی به‌رغم اقتضا و ضرورت ناشی از استفادۀ پرکاربرد این اموال در رسمیت‌دادن  به دارایی‌های دیجیتال صورت نگرفت. در این صورت، آیا اموال دیجیتالی در حقوق ایران جایگاهی برای مال‌شناخته‌شدن و ترکه‌قرارگرفتن دارند یا خیر؟ معاونت فنّاوری‌های نوین بانک مرکزی پیش‌نویس الزامات و ضوابط حوزۀ رمزارزها در بهمن سال 1397 را منتشر کردند و لایحه‌ای که اخیراً به مجلس تقدیم شده است تلاشی است برای ورود چهارچوب حقوقی و تعریف قوانین اموال دیجیتال در اموال که می‌تواند با اغماض در نظر گرفته شود. وانگهی برابر قواعد عمومی حاکم بر اموال مادی، اموال دیجیتالی نیز می‌تواند جزء مال و ترکه تلقی و مورد ارث قرار گیرد ودرعین‌حال مورد مطالبه، تقسیم و معامله واقع شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است.

the place of digital inheritance assets in iranian law

the realm of digital property is a new area in the world of technology that must be addressed in different fields, especially law. in our country, the legislator has not yet provided an explicit text regarding the digital inheritance property. in addition, like intellectual property rights, although digital property is immaterial, they will have a material effect, including patent rights and author’s rights, which are recognized in iranian law; like intellectual property, virtual properties are not physically tangible, but they have the same financial effects and can be classified as property and inheritance. the findings indicate that so far, the digital inheritance assets have not yet penetrated iran’s laws, and the internal laws in this regard have not been legislated, despite the need and necessity due to the widespread use of these properties, there was no change in the recognition of digital assets. in this case, do digital properties have a place in iran’s law to be recognized as property or not? the vice president of new technologies of the central bank published a draft of the requirements and regulations in the field of cryptocurrencies in february 2017, and the bill that was recently submitted to the parliament is an attempt to the legal framework and define the rules of digital property in property can be considered with indulgence. according to the general rules governing material property, the digital property can also be considered as part of the property, be inherited, and at the same time be demanded, divided, and traded. the research method in this article is descriptive-analytical.