پالایش محتوا در سنجۀ حق‌های بنیادین و رهیافت‌های جرم‌شناختی؛ نقد وضع موجود و درآمدی بر وضعیت مطلوب

پالایش محتوا یا فیلترینگ رایج‌ترین راهبرد پیشگیری از جرم در فضای مجازی ایران شناخته می‌شود. کارآمدی این راهبرد پیشگیرانه، همچون دیگر راهبردهای پیشگیری از جرم، در گرو عادلانه و علمی‌بودن آن است. در این نوشتار، کمّیت و کیفیت پالایش محتوا در پرتو حق‌های بنیادین و رهیافت‌های دانش جرم‌شناختی بررسی شده است. بنابر یافته‌های این پژوهش، پالایش محتوا به شیوۀ جاری «نافرمانی مدنی» و «عمومی‌شدن جرم» در فضای سایبر را در پی داشته است. در این مقاله پیشنهاد می‌شود که در راستای دستیابی به پیشگیری عادلانه و نظریه‌مند در فضای سایبر، با تعدیل سیاست فیلترینگ به شیوۀ جاری، «الگوی پیشگیری مشارکتیِ حق‌بنیاد» در دستور کار قرار گیرد تا شهروندان فضای مجازی راساً موضوع پیشگیری را به‌مثابۀ یک حق (حقِ مشارکتِ فرهنگی) دنبال کنند؛ چه آن‌که اگر پیشگیری از جرم در «الگوی حق‌مدار» و از گذر «تدابیر جامعوی» و به‌صورت ریزومی طرح‌ریزی شود، کارآمدی بیشتری خواهد داشت.

legal-criminological pathology of cyberspace refinement in iran

the most common strategy to prevent cybercrime in iran is to refine content. however, filtering is not consistent with criminological knowledge approaches and contradicts the natural rights of citizens, including the right to liberty, equality and the right to security. the findings of this research show that the high use of filtering results in civil disobedience, society laziness in protecting morality, generalisation of crime, and juvenile delinquency and victimisation. the findings of this research show that the high use of filtering results in civil disobedience, society laziness in protecting morality, generalisation of crime, and juvenile delinquency and victimisation. there are already some levels of these unfavourable outcomes in iran’s cyberspace. the conclusion and theory of this article is that sustainable prevention of crime in cyberspace is realised when crime prevention is planned in a right-wing paradigm through community measures and with respect for individual rights and freedoms. therefore, it is suggested that by moderating the policy of filtering in the current way, a participatory prevention pattern is implemented so that citizens of cyberspace follow the issue of prevention as a right (the right to cultural participation).